نگاهی به کتاب «بازی‌های عسلی و عسل‌های بدلی»/ یک لیوان آب، یک لقمه غذا و یک دست بازی

به گزارش خبرنگار فرهنگی تسنیم، بازی برای کودکان همان اندازه مهم است که غذایی برای رشدش به او می‌دهیم. بازی، ترس کودک از بسیاری از کارها را از بین می‌برد و به او می‌آموزد بدون کمک دیگران و با اتکا به توان خویش می‌تواند بسیاری از کارها را انجام دهد.بازی، کودک را به استفاده از هوش و حافظه خویش وا می‌دارد. او در بازی با استفاده از تجربیاتی که برایش اتفاق تاییدمیا‌فتد بسیاری از مسائل مورد نیازش را یاد می‌گیرد .این یادگیری در حالی اتفاق می افتد که او احساس نمی‌کند به صورت رسمی تحت آموزش قرار گرفته است؛ احساسی که بسیاری از کودکان از آن فراری هستند. در مجموع بازی لازمه شاداب ماندن روح کودک است بدون، بازی کودک نمی‌تواند تجربه‌ای از شادی و نشاط داشته باشد.

تمام این موارد مهم که تمام روانشناسان کودک هم به آن اذعان دارند، نتیجه‌اش این شده که حجت الاسلام محسن عباسی ولدی نویسنده مجموعه کتاب‌های تربیتی «من دیگر ما» جلد چهارم کتابش را به موضوع بازی اختصاص دهد و نام کتابش را بگذارد: «بازی‌های عسلی و عسل‌های بدلی».

در این کتاب به یکی از اساسی‌ترین نیازهای کودک و نوجوان یعنی «بازی» پرداخته شده است. نویسنده معتقد است: بازی از زندگی، کودک حذف شدنی نیست. آنچه در دست ماست، انتخاب بازی است. امروزه با ورود وسایل مدرن برای سرگرم کردن کودکان بحث درباره بازی ضرورت بیشتری پیدا کرده است.

سبک زندگی مدرن بیش از آن که با نیازهای کودک، تطابق داشته باشد، با نیازهای او دشمنی دارد. از همین رو پیش از آن که بازی‌هایی که با نیاز کودکان تناسب، دارد، از یاد برود، باید از آنها گفت و یادشان را زنده نگه داشت.

کتاب «بازی‌های عسلی و عسل‌های بدلی» از سه بخش تشکیل شده است. بخش اوّل به بیان رابطهٔ بازی با محبت ورزی می‌پردازد که می‌توان گفت عهده دار رابطه میان گزاره‌های رفتاری و موضوع این کتاب است. از سوی دیگر کم نیستند پدران و مادرانی که امروزه بازی بچه‌ها را جدّی نمی‌گیرند؛ چرایی این بی اعتنایی موضوع بخش دوم است. در بخش سوم هم به ویژگی‌های بازی مفید پرداخته شده است.

عنوان بخش اول کتاب؛ یک لیوان آب یک لقمه غذا و یک دست بازی با طعم محبت است.

بخش دوم فرزندت سوء تغذیه بازی گرفته حواست هست؟ نام دارد که نویسنده در آن به مطالب مهمی به شرح زیر در آن پرداخته است:

ناآگاهی از ضرورت بازی برای کودکان، مساوی دانستن بازی با سرگرمی، بی معنا دانستن برخی از بازی‌ها، ناآگاهی از انواع بازی‌های کودکان، حوصله نداشتن والدین، وقت گیر بودن بازی، تعداد کم بچه‌ها و حوصله نداشتن خود بچه‌ها

در بخش سوم کتاب هم محسن عباسی ولدی به نشانه‌های سالم بودن غذای بازی پرداخته است که شامل موارد مهم زیر می‌شود که هر یک در فصل جداگانه‌ای به آن پرداخته شده است:

مشارکت والدین در بازی، بچه شدن والدین در هنگام بازی، فعّال بودن و تحرک داشتن، بدونِ ترس و دغدغه بودنِ بازی، انتخابی باشد نه تحمیلی، داشتن تنوع، واقعی و طبیعی بودن بازی، زمینه ساز خلاقیت کودک، فصل نهم قابلیت همکاری با دیگران داشتن یا جمعی بودن بازی، نتیجه بخش بودن بازی، در معرض دید بودن بازی، بیرونی و درونی بودن بازی و نکاتی درباره حضور کودک در بیرون از خانه.

در بخشی از این کتاب نویسنده در پاسخ به این سؤال که چرا بچه‌ها دوست دارند در معرض دید دیگران بازی کنند نوشته است:

بچه‌ها دوست دارند بازی‌شان در معرض دید دیگران، به‌ویژه بزرگ‌ترها باشد این حس تنها در سنین کودکی با بچه‌های ما نیست. آن‌ها وقتی به سنین نوجوانی و حتی جوانی هم می‌رسند دوست دارند بازی‌هایشان در معرض دید دیگران باشد. وجود چنین حسی، نیاز به اثبات ندارد شما کافی است حس ورزشکاران بزرگ سال را در این دو موقعیت با هم مقایسه کنید: اول، بازی در ورزشگاهی پر از تماشاگر و دوم ورزشگاهی خالی از تماشاگر. پدر و مادرانی که فرصت بازی با کودکان خود را ندارند، حتماً به گونه‌ای رفتار کنند که کودک احساس کند بازی او مورد توجه بزرگ‌ترهاست. والدین با تشویق ابراز تعجب، راهنمایی، متوجه کردن دیگران به بازی کودک و .... می‌توانند حس در معرض دید بودن را به کودک منتقل کنند.

وقتی بچه‌ها بازی خود را در مقابل پدر و مادر یا بزرگ‌ترهای دیگر انجام می‌دهند حوصله‌شان برای ادامه بازی، بیشتر می‌شود؛ یعنی تماشای دیگران به کودکان انگیزه می‌دهد تا بازی را با جدیت بیشتری ادامه دهند. گاهی کودکان از عمد بساط بازی را در مقابل چشمان پدر و مادر پهن می‌کنند.

بچه‌ها وقتی توجه والدین به بازی خودشان را می‌بینند. احساس مهم بودن می‌کنند. آن‌ها در این موقعیت احساس می‌کنند شخصیت و جایگاهشان در نزد پدر و مادر به قدری بالاست که به بازی آنها توجه می‌کنند برای همین است که دقت و توجهشان به بازی در مقابل نگاه والدین بیشتر می‌شود. تماشای بازی بچه‌ها اگر با طرفداری پدر و مادر از طرفین بازی باشد، هیجان بازی را دوچندان می‌کند.

نویسنده من دیگرما، دوست دارد مباحثش جنبهٔ کاربردی داشته باشد. لذا لازمه کاربردی شدن این کتاب آن بود که نویسنده علاوه بر بیان ویژگی‌های بازی، به صورت مشخص بازی‌هایی را توضیح دهد که می‌توان در سنین مختلف با کودکان و نوجوانان انجام داد.

ضمیمه جلد چهارم بازی‌های عسلی و عسل‌های بدلی (نقش بازی در تربیت کودک) از مجموعه «من دیگر ما»، کتاب بازی بازوی تربیت است که در آن 140 بازی برای کودکان در سنین مختلف به تفکیک سن آموزش داده شده است تا والدین با بازی‌های مختلف آشنایی کافی را داشته باشند.
کتاب بازی بازوی تربیت در دو بخش «مرحله شکل گیری توانمندی‌ها» و «دوره‌ی کامل شدن توانمندی‌ها» حاوی 140 بازی از دوران نوزادی تا دوران نوجوانی است؛ بازی‌هایی که در فرهنگ بومی کشورمان رواج داشته؛ اما آرام آرام به دست فراموشی سپرده می‌شوند.

کتاب  بازی‌های عسلی و عسل‌های بدلی هم مانند کتاب‌های پیشین، ضمیمه‌ای ادبی با نام «بازی چه محراب خوبی است برای این عبادت» دارد و کتاب در هر فصل تصویرسازی‌های بسیار زیبا و عمیقی دارد که خواننده را به تفکر بیشتر وا می‌دارد.

انتهای پیام/