ممکن است ساختار "تراموا" در تهران تغییر کند
نایب‌رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای اسلامی شهر تهران از احتمال تغییر در ساختار تراموا خبر داد و گفت: ممکن است تراموا به‌صورت ریلی نباشد و برای حرکت آن از چرخ‌های لاستیکی استفاده شود!
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، راه‌اندازی تراموا در تهران خبری بود که در جریان امضای تفاهم‌نامه شهرداری تهران و وزارت دفاع در چند روز گذشته به گوش تهرانی‌ها رسید و به یکی از موضوعات پربحث در حوزه شهری تبدیل شد چراکه امضای این تفاهم‌نامه عملاً تحقق آن را جدی‌تر کرد.
به‌کارگیری تراموا به‌عنوان یک قطار ریلی سبک می‌تواند ضمن تغییر چهره شهر، خدمتی نوین در حوزه حمل‌ونقل عمومی به شهروندان تهرانی باشد، اما زمانی یک طرح قابل دفاع خواهد بود که مطالعات و پیوست اجتماعی قوی داشته باشد و شتاب‌زده اجرایی نشود.
اگرچه هنوز بررسی دقیق این طرح در شورای اسلامی شهر تهران آغاز نشده است و باید نظر اعضای شورای شهر درباره مطالعات و کارایی آن جلب شود تا مرحله نخست برای اجرای تراموا طی شود، اما برای یافتن پاسخ برخی از پرسش‌های موجود درباره اجرای این طرح با حجت‌الاسلام سید محمد آقامیری؛ نایب‌رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای اسلامی شهر تهران گفت‌وگو کردیم که مشروح آن تقدیم مخاطبان تسنیم می‌شود:
تسنیم: اگر حمل‌ونقل عمومی در تهران را یک شبکه در نظر بگیریم، ورود تراموا می‌تواند به‌عنوان نقش مکمل در این شبکه عمل کند اما در زمان حاضر شبکه حمل‌ونقل تهران با مشکلاتی مواجه است؛ مترو به بیش از 1500 دستگاه واگن نیاز دارد و اتوبوسرانی با کمبود ناوگان، وضعیتی بحرانی دارد، آیا در این شرایط ورود تراموا می‌تواند به بهبود اوضاع کند یا شهر را با چالش روبه‌رو خواهد کرد؟
شاید در حوزه اتوبوسرانی وضعیت خوبی نداشته باشیم اما در حوزه مترو نسبت به توان و امکانات موجود تا حدودی وضعیت مناسبی وجود دارد، اگرچه توقع بیش از این است و افزایش ظرفیت این ناوگان می‌تواند در افزایش مسافران نقش ایفا کند، اما فعلاً به‌دلیل کمبود واگن تحقق آن مشکل است.
با این حال قراردادی را که چندین سال روی زمین مانده بود، در این دوره از مدیریت شهری تهران احیا کردیم و بر اساس توافقی که با دولت داشتیم، واریز پیش‌پرداخت اولیه انجام شد؛ بر این اساس از یک‌سال آینده شاهد ورود تدریجی واگن‌های مترو خواهیم بود؛ قرارداد مذکور برای ورود 630 واگن بود که این رقم را به 790 دستگاه افزایش دادیم و شرکت طرف قرارداد نیز متعهد شد از یک‌سال دیگر واگن‌ها را ارائه دهد.
تسنیم: در چه بازه زمانی قرار است 790 واگن به ناوگان مترو تحویل داده شود؟
شرکت سازنده 5 سال زمان را اعلام کرده است اما در حال رایزنی برای دریافت 3ساله 790 واگن هستیم. مهم این است که از یک‌سال آینده وضعیت مترو با ورود تدریجی واگن‌ها بهتر خواهد شد، علاوه بر این قرار است 213 دستگاه واگن ملی نیز طبق قراردادی که با شرکت مپنا منعقد شده است، به ناوگان افزوده شود.
تسنیم: انتظار برای ورود واگن‌های ملی که 85 درصد از تولید آن داخلی‌سازی شده باشد، هم طولانی شد، در حالی که این انتظار وجود داشت که بتوانیم در زمان کوتاه‌تری از آنها بهره‌مند شویم.
بله، متأسفانه تزریق مالی برای تحقق این امر انجام نشد و با عدم پشتیبانی از شرکت واگن‌سازی داخلی، رها شد اما در این دوره مدیریت شهری هم به این امر بودجه تخصیص دادیم و هم زمینه دستیابی به 790 دستگاه واگن را تسریع بخشیدیم.
علاوه بر این 40 واگن مترو را که در حال خارج شدن از رده بودند، اورهال کردیم و 160 دستگاه دیگر را اورهال و به ناوگان مترو اضافه می‌کنیم.
بنابراین می‌توان گفت طی 3 سال آینده 1200 واگن به ظرفیت 1200 واگن فعلی اضافه می‌کنیم و تعداد واگن‌ها را 2 برابر افزایش می‌دهیم که یک جهش خوب در حوزه مترو محسوب می‌شود در صورتی که 1200 واگن فعلی طی 20 سال به مترو افزوده شد.
در حوزه اتوبوسرانی نیز آقای قالیباف در سال 1396 حدود 3800 دستگاه اتوبوس به مدیریت شهری دوره پنجم تحویل داد اما در شهریور 1400، 1800 دستگاه اتوبوس به مدیریت فعلی شهری تهران تحویل داده شد که در ادامه مشخص شد 880 دستگاه از آنها فعال است با این حال اکنون تعداد اتوبوس‌های فعال را به حدود 2700 دستگاه اتوبوس ارتقا دادیم که بخشی از آن از طریق اورهال و بخشی دیگر از طریق خرید اتوبوس انجام شد.
طبق برنامه تنظیم‌شده نیز تاکنون قرارداد تولید 2500 دستگاه اتوبوس با شرکت‌های داخلی منعقد شده است و چشم‌انداز ما این است که طی 4 سال تعداد اتوبوس‌ها را به 7500 دستگاه اتوبوس افزایش دهیم. اگر تعداد اتوبوس‌ها را به 5000 دستگاه اتوبوس نیز افزایش دهیم هم یک جهش و رکورد در حوزه اتوبوسرانی محسوب می‌شود زیرا هیچ زمانی این تعداد اتوبوس در اختیار تهران نبوده است.
مضاف بر اینکه تهران امروز 10 هزار اتوبوس نیاز دارد، بر همین اساس ممکن است در برنامه‌های آتی تعداد دیگری اتوبوس به 7500 دستگاه اتوبوس مذکور اضافه کنیم زیرا شرکت‌های داخلی را به‌خوبی پشتیبانی می‌کنیم و شرکت‌هایی که خط تولیدشان تعطیل شده بود با پیش‌پرداخت شهرداری تهران، عملاً دوباره فعال شده‌اند که امیدواریم بتوانیم آنها را فعال نگه داریم و ظرفیت تولید آنها نیز افزایش یابد و به 10 هزار دستگاه اتوبوس دست یابیم.
چشم‌انداز 3 تا 4 ساله ما این است که تهران را به ظرفیت خوبی در حوزه حمل‌ونقل عمومی برسانیم، زیرا در زمان حاضر 70 درصد سفرهای درون‌شهری با حمل‌ونقل شخصی و 30 درصد با حمل‌ونقل عمومی صورت می‌گیرد در حالی که این رقم باید کاملاً به‌عکس باشد.
تسنیم: شرط تحقق این وضعیت توسعه حمل‌ونقل عمومی است.
دقیقاً؛ اگر این اتفاق بیفتد وضعیت آلودگی هوای شهر تهران نیز به‌شدت کاهش می‌یابد و به‌سمت هوای سالم می‌رویم. تعداد قابل توجه روزهای آلوده در تهران متأسفانه محصول کم‌کاری در بخش حمل‌ونقل عمومی است که در دوره‌های گذشته رخ داده است، اما در این دوره فعالیت مدیریت شهری 40 درصد بودجه شهر تهران را به حمل‌ونقل عمومی اختصاص دادیم و در راستای توجه به این حوزه روی مدهای دیگر حمل‌ونقل نیز فکر می‌کنیم که یکی از آنها تراموا و برقی کردن اتوبوس‌ها است.
طبق مطالعات صورت‌گرفته، ممکن است تراموا به‌صورت ریلی نباشد و برای حرکت آن از چرخ‌های لاستیکی استفاده شود. برای تأمین برق آن نیز از خطوط شبکه‌ای عنکبوتی (یکی از انواع سیستم‌های انتقال برق) استفاده نشود بلکه از ایستگاه‌های شارژ القایی یا وایرلس استفاده شود و امکان شارژ داشته باشد. اگر از طریق شرکت‌های تولیدی و مطالعاتی مربوطه، چنین امکانی فراهم شود می‌توانیم آن را در سراسر تهران به‌کار بگیریم زیرا دیگر به ریل و شبکه کابل‌کشی نیازی نیست.
تسنیم: یعنی قرار است در ساختار تراموا تغییر ایجاد شود و متناسب با نیازمان آن را بازطراحی کنیم؟
دقیقاً همین‌طور است؛ در این صورت با مشکلات و مسائلی که کشورهای دیگر مواجه هستند، روبه‌رو نخواهیم شد زیرا بالاخره ایجاد ریل برای حرکت تراموا محدودیت‌هایی ایجاد می‌کند.
تسنیم: در این صورت تأمین واگن‌هایی که قرار است به‌صورت خاص برای تهران طراحی شود، هزینه‌ها را افزایش می‌دهد؟
بله هزینه را افزایش می‌دهد اما قدرت مانور را هم بیشتر می‌کند، ضمن اینکه به‌طور کلی ما به‌دنبال انتقال فناوری وسایل حمل‌ونقلی نیز هستیم.
تسنیم: یعنی قرار است آنها را بومی‌سازی کنیم؟
بله؛ شرکت‌های داخلی دانش‌بنیان به‌دنبال انتقال فناوری از جمله درباره تولید 213 واگن مترو هستند در واقع قرار است در آینده شهرداری تهران از طریق شرکت واگن‌سازی و شرکت‌های دانش‌بنیان به توان تولید داخلی واگن برسد چراکه سایر شهرهای کشور نیز خریدار این واگن‌ها خواهند بود و این امر می‌تواند به یک درآمد پایدار برای شهرداری تهران تبدیل شود.
تسنیم: آنچه درباره تغییر ساختار تراموا اشاره کردید چقدر به قطعیت نزدیک است؟
همه این موارد بحث های مطالعاتی و ایده است که البته قابلیت اجرا دارد یعنی با توجه به فناوری‌هایی که در دنیا وجود دارد استفاده از برق القایی و چرخ لاستیکی بسیار راحت شده است.
تسنیم: آیا درباره اجرای تراموا همه جوانب امر سنجیده شده است؟ با توجه به اینکه سرمایه‌گذاری اولیه برای راه‌اندازی تراموا زیاد است آیا میزان جابه‌جایی مسافر با تراموا در مقایسه با بی‌آرتی رقم بالاتری خواهد بود که بتوان گفت استفاده از این مد، به‌صرفه‌تر است؟
ما برای اجرای این طرح از بخش خصوصی استفاده می‌کنیم و فعلاً برای شروع کار به مجوز شورای شهر، انجام مطالعات تکمیلی و مصوبه شورای‌عالی ترافیک نیاز است.
تسنیم: آیا طبق نگاهی که مدیریت شهری به تراموا دارد، شاهد توسعه آن در شهر خواهیم بود یا قرار است در یک سری نقاط محدود به آن دسترسی داشته باشیم؟
ما از یک نقطه شروع می‌کنیم و بعد از بررسی و دریافت بازخوردهای آن و همچنین توجه به نکات مثبت و منفی، در نقاط دیگر نیز از آن بهره‌مند خواهیم شد اما به‌طور کلی حرکت شهرداری به‌سمت استفاده از ناوگان حمل‌ونقل برقی یک سیاست‌گذاری قطعی و مثبت است.
تسنیم: آیا احتمال دارد اجرای این طرح منجر به شکست شود؟
اشکال ندارد ممکن است این را انجام بدهیم فرض محال که محال نیست به‌فرض بگویند "آن‌طور که می‌خواستیم جواب نداد" طرح‌های دیگر را کار می‌کنیم و بن‌‌بستی وجود ندارد.
تسنیم: در این صورت انجام کار هزینه زیادی روی دست شهر می‌گذارد.
اولاً که بخش خصوصی این کار را انجام می‌دهد و هزینه روی دست شهر و شهرداری نمی‌گذارد، دوم اینکه تا بحث مطالعات کامل نشود و به این نتیجه نرسد که درآمد مکفی دارد یا خیر هرگز برای آن سرمایه‌گذاری نمی‌کند.
رویکرد کلی ما این است که به‌سمت استفاده از اتوبوس‌های برقی حرکت کنیم و تراموای برقی با مشخصاتی که به آن اشاره کردم هم جزو رویکردهای مثبت مدیریت شهری است.
برقی‌سازی خودروها در سطح شهر تهران هم در بخش عمومی و هم خصوصی، یکی از راه‌های نجات اصلی ما از آلودگی هوای شهر تهران است؛ از سوی دیگر توسعه موتورسیکلت‌های برقی نیز در کاهش آلودی هوا خیلی تأثیر دارد چراکه هر موتورسیکلت معادل چهار خودروی سواری آلودگی ایجاد می‌کند بنابراین باید به‌سمت برقی کردن آنها حرکت کنیم.
انتهای پیام/+
