داستان انقلاب هنوز به تقسیم بندی ژانری نرسیده است/ ادبیات می‌تواند به پرسش‌های نسل نوجوان درباره انقلاب پاسخ دهد

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، در این نشست مهدی کرد فیروزجاهی سرداور این بخش با اشاره به اینکه انقلابها همیشه زمینه‌هایی دارند، گفت: انقلاب‌ها به دنبال نارضایتی عمومی‌ و عدم تعادل در جامعه به وجود می‌آیند و نتیجه اعتراض مردم به نابسامانی‌هاست و در همین کشمکش برای رفع عدم تعادل است که داستان و رمان شکل می‌گیرد.

وی افزود: انقلاب اسلامی‌ایران با توجه به مبانی فکری مردم ایران و رهبری در جایگاه مرجعیت شیعه به پیروزی رسید و برخی آثار داستانی در کشور با اینکه دارای فرم و ساختار خوبی بودند عامدانه یا غیرعامدانه به این مبانی و رهبری توجه نکردند و درآنها نسبت به اصل انقلاب اجحاف شد.

پاسخ‌هایی برای نسلی که سؤال دارد

وجیهه سامانی داور دیگر این بخش جایزه ادبی شهید اندرزگو بود که با اشاره به اینکه داستان نویسی درباره انقلاب اسلامی‌تحت تأثیر ادبیات دفاع مقدس قرار گرفت، نقش زنده یاد امیرحسین فردی را در احیای این جریان با راه اندازی جشنواره داستان انقلاب مورد تأکید قرار داد.

سامانی با اشاره به اینکه در بررسی داستان انقلاب، کمیت به اندازه کیفیت اهمیت ندارد، گفت: به لحاظ کیفی آثار قابل قبولی به لحاظ کیفیت به دستمان رسیده است که به جای جلسات فرسایشی پرسش و پاسخ می‌توان آنها را به نسل نوجوانی که تشنه آموختن اند و سؤالهای زیادی درباره انقلاب دارند، معرفی کرد چرا که تأثیر ادبیات به این دلیل با روح و جان انسانها حرف می‌زند، بسیار بیشتر از روشهای دیگر است.

وی همچنین خواستار این شد که رسانه‌ها و نخبگان به این آثار و معرفی آنها بعد از پایان برگزاری جایزه توجه داشته باشند چرا که ایراد اصلی جایزه‌ها و جشنواره‌های ادبی در ایران این است که توجه عمومی‌ به آنها تا مرحله برگزاری است و پس از آن آثار به حال خود رها می‌شوند.

حامد اشتری دیگر داور این بخش نیز گفت: راهی که در این زمینه آمده‌ایم هنوز تا رسیدن به قله فاصله دارد ولی آثار موجود در این دوره و دوره قبل جایزه شهید اندرزگو نقطه امیدی برای ماست. برای مثال اگر آثار را بررسی کنیم، می‌بینیم با وجود اینکه ایران اسلامی‌را به این متهم می‌کنند که به حقوق و شخصیت زن توجهی ندارد، بیشتر نویسندگان این آثار خانم هستند و در دوره فعلی و دوره قبل تعداد قابل توجهی از نویسندگان زن به مرحله نهایی رسیدند. امروز آماری که داده می‌شود این است که نویسندگان زن در ادبیات داستانی ایران بالغ بر 7 هزار نفر هستند.

به گفته اشتری جایزه ادبی شهید اندرزگو سعی دارد جاده را برای نویسندگانی که سختی مضاعف پژوهش بیشر برای تولید آثار ادبی را در کنار تاب آوردن بی مهری‌های بیشتر تاب می‌آورند و آثار انقلابی تولید می‌کنند، هموار کند.

اشتری دو عامل را در داوریها مورد توجه بیشتر دانست و گفت: داوران به آثاری که اولاً نوشته نویسندگان نوقلم باشند و ثانیاً در داستان خود گریز ازمرکز کرده و به فضاهای مختلف خارج از تهران توجه کرده باشند، توجه ویژه‌ای داشته‌اند.

از کمیت آثار راضی نیستیم

خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم درباره وجود تنوع ژانری در بین آثار تولید شده درخصوص دوران انقلاب از داوران سؤال کرد که مهدی کرد فیروزجاهی در پاسخ به خبرنگار ما گفت: به لحاظ کمی ‌از آثار تولید شده راضی نبودیم. میزان تولید آثار فاخر با توجه به ظرفیتی که در اینجا نهفته است، به اندازه‌ای نیست که رضایتبخش باشد. آثار به لحاظ کمی ‌در حدی نیست که بتوانیم آنها را تقسیم بندی ژانری کنیم و این مشکلی است که در داستان انقلاب هنوز داریم گرچه در هر دوره می‌توان تک ستاره‌هایی می‌شود دید.

حامد اشتری هم در پاسخ به این سؤال گفت: ما هنوز ژانرها و گونه‌های مختلف در داستان انقلاب نداریم و از نویسندگان دعوت می‌کنیم در گونه‌های مختلف طبع آزمایی کنند البته برخی آثار بودند که به این سمت رفته باشند اما تا رسیدن به فرم اثر فاصله زیادی داشتند و هنوز نمی‌توان گونه‌ها و ژانرها و سبک‌ها و ساختارهای مختلف را بررسی کنیم.

مروری بر آثار مرحله نهایی

در ادامه این نشست، داوران به معرفی آثار راه یافته به مرحله نهایی جایزه ادبی شهید اندرزگو پرداختند.

مهدی کرد فیروزجاهی با معرفی رمان « داشی» نوشته محمدعلی گودینی از مؤسسه فرهنگی هنری سیب سرخ نیکان، ویژگی مهم این کتاب را داشتن عقبه انقلابی آن دانست که به مبانی اصلی انقلاب از جمله توحید و یکتاپرستی توجه دارد. وی همچنین با اشاره به اینکه ادبیات داستانی ما معمولاً به مکان و اقلیم بی توجه است، توجه داستان نویس به فضای کرمانشاه را باعث ارزشمندی این کتاب و استعداد آن برای ترجمه شدن دانست.

وجیهه سامانی نخست کتاب « چینی بندزن» نوشته زینب کریمی ‌از انتشارات مؤسسه فرهنگی قدر ولایت را معرفی کرد و با اشاره به اینکه این کتاب نخستین رمان این نویسنده است، گفت: با توجه به اینکه درباره تطهیر دوران پهلوی محتواهای زیادی تولید می‌شود و اگربه نسل جوان، از جایی انرژی و مطالب درست منتقل نشود، یا تبلیغات را می‌پذیرد یا در شک می‌ماند، کتابهایی مانند این کتاب که روایتگر زندگی مردم و متن جامعه است، می‌تواند این نسل را با واقعیتهای دوران پهلوی بخصوص رضاخان آشنا کند.

وی همچنین در معرفی کتاب «فصل بی هراسی» نوشته محمدحسین فاضل از نشر بین الملل گفت: ویژگی مهم این کتاب این است که درباره گروه‌های مختلفی که در دوران پهلوی با این رژیم مبارزه می‌کردند، اطلاعات خوبی به مخاطب می‌دهد و نشان می‌دهد برخی از این گروهها با وجود داشتن اسمهای دهان پرکن، چقدر از مبنا و ایدئولوژی تهی بوده‌اند.

حامد اشتری هم به معرفی کتاب «فصل توتهای سفید» نوشته سیده عذرا موسوی از انتشارات شهرستان ادب پرداخت و گفت: با وجود اینکه این کتاب در تهران روایت می‌شود، اقلیم تهران، خرده فرهنگ‌های آن، معماری و الفاظ آن دوران به صورت ملموس در اثر حضور دارند و نویسنده سعی کرده است به رغم این تصور نادرست و عبارت بد که دهه شصت دهه نکبتی بوده است، چهره واقعی دهه‌های نکبتی 40 و 50 را به مخاطبان نشان دهد.

اشتری همچنین درباره کتاب «گلوله‌های فیروزه ای» اثر فهیمه شهابیان مقدم از انتشارات کتابستان معرفت، گفت: این اثر سعی کرده است پدرسالاری، قیمومیت و استکبار در بیرجند قدیم را به مخاطبان نشان دهد و سعی کرده است در ضمن روایت یک داستان عاشقانه، زندگی مصیبت بار مردمی ‌را که در زیر چکمه‌های نظام ارباب رعیتی زندگی می‌کرده اند، به مخاطب نشان دهد.

انتهای پیام/