تحلیلگران ترکیه، آنکارا در ماجرای غزه نادیده گرفته شد

 گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، حالا که رژیم صهیونیستی آتش بس در غزه را پذیرفته، صحبت درباره ابعاد دیپلماتیک این رویداد مهم در اغلب کشورها در جریان است. در ترکیه نیز، بسیاری از مفسرین سیاسی درباره این موضوع اظهار نظر می کنند. آنان، در این ماجرا بر نقش ویژه قطر و مصر تاکید می کنند و بر این باورند که ترکیه شانس چندانی برای ایفای نقش ندارد و کسی حاضر نشده به پیشنهادهای اردوغان توجه کند.

با وجود آن که اردوغان بارها تاکید کرد که بدون لحاظ کردن جایگاه سیاسی ترکیه، راهی برای رسیدن به صلح وجود ندارد، باز هم تمام نگاه ها معطوف به میانجیگری قطر شد. به  همین دلیل مفسرین سیاسی ترکیه می گویند، مساله فلسطین و غزه تبدیل به خوراک سیاسی داخلی حزب عدالت و توسعه شد و با وجود تبلیغ گسترده هاکان فیدان و رجب طیب اردوغان در مورد نقش منطقه ای ترکیه، کسی به اشتیاق آنان برای میانجیگری در غزه اعتنا نکرد.

اردوغان چندی پیش گفته بود: «من به ابراهیم کالن رئیس سرویس اطلاعاتی میت سپرده ام که در مورد اعلام آتش بس و آزادی گروگان ها، به طور جدی کار کند. اطمینان دارم که میت در این زمینه به پیروزی می رسد و در موضوع غزه نیز، توانایی میت را خواهید دید».

اردوغان که در روزهای آغازین حملات رژیم صهیونیستی به مردم غزه، موضع آرامی داشت، بعدها در این مورد تغییر رویه داد و در چند سخنرانی اخیر خود، اعلام کرده که احزاب مخالف او در داخل نظام سیاسی ترکیه، رهبران و سیاستمدارانی دارند که برخلاف او، اعتقادی به دفاع از مظلومین غزه ندارند. این سخنان در حالی بیان شده که در هفته نخست پس از عملیات طوفان الاقصای، چند حزب سیاسی ترکیه، اردوغان را به خاطر انفعال و سکوت، مورد انتقاد قرار داده و از او خواستند سفیر رژیم صهیونیستی را اخراج کند.

مراد یتکین: دوحه و قاهره آری، آنکارا نه

مراد یتکین یکی از مفسرین سیاسی مشهور ترکیه است که دورانی طولانی از عمر روزنامه نگاری خود را به عنوان نماینده روزنامه حریت در واشنگتن سپری کرده است.

او درباره آتش بس غزه می گوید: «اردوغان در بازگشت از سفر الجزایر، بر نقش ویژه دیپلماسی ترکیه تاکید کرد. اما در میدان عمل چنین چیزی ندیدیم و باز هم قطر عنوان یک میانجی فعال شناخته شد و نقش منطقه ای مصر را نیز لحاظ کردند، اما کسی به پیشنهادهای اردوغان و هاکان فیدان اعتنا نکرد».

مراد یتکین در ادامه گفته است: «در ماجرای آزادی گروگان های اسراییلی و زندانیان فلسطینی، آمریکا به طور مداوم در حال فعالیت بود و نهایتاً فقط از دو کشور تشکر کرد: قطر و مصر! نکته جالب اینجاست که یک دیپلمات امنیتی در این پرونده نقش داشت که به شدت نزد دولت اردوغان منفور است. او کسی نیست جز برث مک گورک که بارها به مناطق کردنشین شمال سوریه سفر کرد و با فرماندهان ی.پ.گ عکس گرفت. حالا سوال مهم اینجاست: چرا ترکیه در این ماجرا مورد توجه قرار نگرفت؟ چرا نه آمریکا و نه اسراییل، حاضر نشدند از اردوغان و وزیر او هاکان فیدان، کمک و مشورت بگیرند؟ اردوغان نیز زمانی حاضر شد آشکارا از حماس حمایت  کند که متوجه شد کسی به او توجه نمی کند! اما از سوی دیگر، با آن که اردوغان بارها به خاطر حمایت از حماس مورد انتقاد قرار گرفت، از سران حماس نیز پیام تشکرآمیزی دریافت نکرد!»

مراد یتکین در ادامه، به این اشاره کرده که یکی از نکات مهم در مورد پروژه آتش بس در غزه، عبارت از یک بلوف سیاسی است.

یتکین می گوید: «اردوغان در سفر به آلمان، اعلام کرد: شما اسراییل را اقناع کنید، من هم حماس را اقناع می کنم. اردوغان در آنجا طوری صحبت کرد انگار وکالتنامه بلاعزل حماس را در جیب خود دارد! در حالی که واقعاً چنین نیست. متاسفانه دولت در مورد میزان قدرت و نفوذ خود، خلاف واقع حرف می زند».

یکی دیگر از تحلیلگران ترکیه نیز به این اشاره کرده که دولت اردوغان در مورد نقش خود در میانجیگری غزه، بزرگنمایی و اغراق کرده است. طوری که رسانه های نزدیک به حزب عدالت و توسعه اعلام کردند که حضور هاکان فیدان وزیر امور خارجه ترکیه در هیات ویژه پیگیری اهداف بیانیه سازمان کشورهای اسلامی، اتفاق بسیار مهمی است. اما این هیات در سفر به چین، روسیه و انگلیس، به ترکیه اعتنا نکرد. نه فیدان و نه معاونین او، برای حضور در این مذاکرات دعوت نشدند.

اردوغان، تغییر دهنده مسیر خاورمیانه!

در حالی که درباره ناتوانی تیم اردوغان در مساله فلسطین انتقادات فراوانی مطرح شده، در رسانه های تحت امر حزب عدالت و توسعه ترکیه، حال و هوای دیگری غالب است.

اُکان مدرس اوغلو از تحلیلگران ثابت سفرهای خارجی اردوغان و از نویسندگان روزنامه صبح چاپ آنکارا، چنین ادعایی را مطرح کرده است: «مواضع قاطعانه و اصولی رئیس جمهور طیب اردوغان برای حل مشکل فلسطین و توجه به آینده مظلومان غزه به حدی برجسته و حیاتی شده که مسیر تاریخ را در خاورمیانه تغییر خواهد داد. آنکارا همچنین در تبادل گروگان ها، حمل و نقل بشردوستانه، کمک های پزشکی به غیرنظامیان و تامین نیازهای اولیهنقش حیاتی ایفا کرد. اما از آنجایی که هدف اصلی آن برقراری آتش بس دائمی و دستیابی به راه حل دو کشوری بود، ترجیح داد که در تحولات کنونی به میدان نیاید. صادقانه بگویم، ترکیه به کشورهای دیگر گفت: اجازه می دهم این موفقیت و تشکر از آنِ شما باشد! اگر چه آمریکا، مصر و قطر در مدیریت این روند نقش داشتند با این حال، بدون ترکیه، مبادله گروگان ها شامل زنان و کودکان، به ویژه شهروندان کشورهای ثالث، به این حساسیت و به این شکل درست، انجام نمی شد».

او در ادامه ادعای عجیب دیگری مطرح کرده و نوشته است: «هم آمریکا و هم اسرائیل با روش هایی که از طریق لفاظی های نابودی حماس دنبال می کنند، به تدریج مشکل را عمیق تر می کنند. آنان حماس را به حاشیه می برند و به اصطلاح به آغوش ایران هل می دهند. با این حال، ترکیه برای راهنمایی شاخه سیاسی حماس در مورد قدرت گرفتن، برنامه ریزی برای زمین گذاشتن سلاح ها و کسب دانش برای نشان دادن اینکه مدیریت دولتی را در دست خواهد گرفت، کشور قدرتمند و متنفذی است».

عبدالقادر سلوی از تحلیلگران روزنامه حریت که دوستی نزدیکی با اردوغان دارد، یکی دیگر از نویسندگان تحت امر حزب حاکم ترکیه است که ادعاهای شگرفی در مورد آزادی گروگان های رژیم صهیونیستی مطرح کرده است.

او اعلام کرده که خانواده های گروگان های اسراییلی، دو بار به اردوغان نامه نوشته و اعلام کرده اند که تو تنها سیاستمدار جهان هستی که می توانی به ما کمک کنی. اردوغان نیز تحت تاثیر خواهش و تمنای آنان قرار گرفته و فعالیت دیپلماتیکی گسترده ای انجام داده است.

در پایان باید گفت، توجه به دیدگاه های مختلف مفسرین سیاسی ترکیه درباره آتش بس غزه، نشان دهنده این واقعیت است که اولاً دولت اردوغان، علاقه وافری دارد که خود را به عنوان یک کنشگر مهم منطقه ای و بین المللی نشان دهد، اما معادلات سیاسی و دیپلماسی، اجازه نداده که نقش خاصی برای ترکیه تعریف شود. نکته دوم این است که مساله غزه و فلسطین در ترکیه و از سوی حزب حاکم، به یک مساله سیاسی داخلی تبدیل شده است.

انتهای پیام/