چرا "احساس بیکاری" در استان البرز همچنان بالاست؟/ گرایش متولدین دهه ۷۰ و ۸۰ به اقتصاد دیجیتال
به‌گفته مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان البرز؛ در زمان حاضر کمبود نیروی کار تا جایی کارفرمایان را تحت فشار گذاشته و آزار می‌دهد که آنها به کارگردزدی از مجموعه‌های دیگر روی آورده‌اند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از کرج، البرز؛ استانی صنعتی است که به‌دلیل وجود شهرک‌هایی از جمله شهرک صنعتی اشتهارد به‌عنوان بزرگترین شهرک صنعتی در ایران و خاورمیانه، امروز به‌عنوان قطب صنعتی و تولیدی در کشور شناخته می‌شود.
این استان با برخورداری از چنین ظرفیت‌هایی به‌طور طبع نباید از مشکلاتی همچون بیکاری رنج ببرد، حال آن‌که امروز میانگین نرخ بیکاری در البرز حدود 7.4 درصد است. این نرخ اگرچه از میانگین کشوری پایین‌تر است، اما وجود بیش از سه هزار واحد تولیدی و صنعتی در سرزمینی معروف به ایران کوچک ممکن است این سؤال را پیش بیاورد؛ دلیل وجود این میزان بیکاری در البرز چیست؟
برای پاسخ دادن به این پرسش و پرسش‌های مشابهی همچون کمبود نیروی فعال در البرز، سراغ عبدالله دارایی، مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی البرز رفتیم تا کنار واکاوی معضلات پیشِ‌روی بخش اشتغال در این استان به اقدامات صورت‌گرفته از سوی دولت سیزدهم با هدف توسعه اشتغال در البرز بپردازیم.
البرز؛ رتبه نخست در شاخص ترکیبی ایجاد اشتغال بین استان‌های بزرگ و پرجمعیت
تسنیم: به‌عنوان اولین سؤال بفرمایید اداره‌کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی البرز چه وظیفه‌ای در ایجاد اشتغال دارد؟
مهم‌ترین رکن و وظیفه این اداره‌کل که به‌ویژه با روی کار آمدن دولت سیزدهم بیشتر به آن پرداخته شده، موضوع اشتغال است، البته وزارتخانه تعاون، کار و رفاه اجتماعی و ادارات‌کل آن مسئول تولید اشتغال نیستند و رویکرد آنها سیاستگذاری و تسهیل‌گری در این بخش است، به این معنی که با تسهیل‌گری و ارائه راهکارها و برنامه‌ریزی‌هایی تلاش می‌کنند مسیر را برای دستگاه‌هایی از جمله صنعت، معدن و تجارت که وظیفه تولید اشتغال را به‌عهده دارند، تسهیل کنند.
ما در اداره‌کل تعاون، کار و رفاه البرز با همین روند موفق شدیم در سالی که گذشت در شاخص ترکیبی اشتغال البرز در کشور رتبه پنجم و بین استان‌های بزرگ و پرجمعیت رتبه نخست را کسب کنیم، این در حالی است که در سال‌های قبل‌تر رتبه ما در این بخش بسیار پایین‌تر بوده و موفقیت کسب‌شده در سال گذشته را مدیون تمام ارکان اشتغال در البرز هستیم.
تسنیم: تعهد البرز برای ایجاد شغل در سالی که گذشت، چه‌میزان بود و تا چه‌اندازه محقق شد؟
در سال 1401 تعهد ما ایجاد 43 هزار شغل در استان البرز بود، اما با تدابیر اندیشیده‌شده توانستیم این عدد را به 49 هزار شغل برسانیم. امسال نیز دولت عدد ثبت‌شده در سامانه رصد را برای البرز حدود 49 هزار شغل قرار داده است که با تدبیری که در قرارگاه جهادی رصد اشتغال استان داریم تا پایان سال می‌توانیم این رقم را به 62 هزار شغل برسانیم.
در همین راستا تا امروز حدود 40 هزار شغل در سامانه رصد ثبت شده است که به‌طور قطع تا پایان سال شاهد افزایش بسیار خوبی خواهیم بود.
برنامه‌ریزی برای افزایش اشتغالزایی با تمرکز بر مشاغل نوظهور و اقتصاد دیجیتال
تسنیم: ارقام متعددی درباره نرخ بیکاری در البرز مطرح می‌شود؛ عدد واقعی چه‌رقمی است؟
نرخ بیکاری امروز در استان البرز 7.4 درصد است و به سایر اعداد نباید اهمیتی داد، البته این را نیز باید عنوان کرد که پیش از روی کار آمدن دولت سیزدهم رقم‌هایی از جمله 10 و حتی 12 درصد را نیز تجربه کرده بودیم، اما با توجه به اهتمام این دولت مبنی بر افزایش فرصت‌های شغلی در طول دو سال گذشته، امروز این رقم به 7.4 درصد کاهش یافته است که با برنامه‌های پیشِ‌رو در تمام بخش‌ها از جمله اشتغال بانوان و حتی شغل‌های نوظهور و اقتصاد دیجیتال بنا داریم این رقم را تا حد امکان کاهش دهیم.
البته این را هم باید عنوان کرد که میانگین نرخ بیکاری در ایران حدود 7.9 درصد است، این به آن معناست که اکنون ما در نرخ بیکاری در استان البرز از میانگین کشوری پایین‌تر هستیم، با این حال تلاش می‌کنیم این عدد را همچنان کاهش دهیم، زیرا پایین بودن نرخ بیکاری در استان نشان از فعال بودن، پویایی و جمعیت فعال البرز دارد.
گرایش شدید متولدین دهه 70 و 80 به اقتصاد دیجیتال و گریز از مشاغل تولیدی
تسنیم: البرز به‌عنوان استانی صنعتی شناخته می‌شود، چرا با وجود واحدهای صنعتی فعال باز هم شاهد بیکاری در آن هستیم؟
همان‌طور که گفتید البرز استانی با ظرفیت‌های صنعتی بسیار بالایی است، اما یکی از مشکلاتی که با آن مواجه هستیم کمبود نیروی کار حرفه‌ای است. متأسفانه یکی از معضلات ما این است که جوانان به‌خصوص متولدین دهه‌های 70 و 80 میل و رغبتی به‌سمت فعالیت‌های تولیدی ندارند و بیشترین گرایش آنها به‌سمت شغل‌های مرتبط با اقتصاد دیجیتال است و همین مسئله سبب شده است شاهد کمبود نیروی کار در واحدهای تولیدی و صنعتی فعال استان باشیم، این موضوع اتفاقاً سبب نگرانی کارفرماها هم شده است.
تسنیم: راهکار شما برای حل کمبود نیروی کار واحدهای تولیدی و صنعتی البرز چیست؟
با راهکارهایی دنبال تأمین نیروی حرفه‌ای مورد نیازِ کارفرما هستیم که یکی از این راهکارها مهارت‌آموزی است. متأسفانه بسیاری از فارغ‌التحصیلان دانشگاهی یا حتی جوانان غیردانشگاهی ما آن‌چنان که باید مهارت حرفه‌ای ندارند، به همین منظور با همکاری دستگاه‌هایی از جمله اداره‌کل آموزش فنی و حرفه‌ای بنا داریم مهارت‌های مورد نیاز کارفرماها و واحدهای تولیدی و صنعتی را به افراد جویای کار آموزش دهیم و آنها را راهی صنایع و کارخانجات کنیم.
کنار آن، پرداخت تسهیلات اشتغالزایی در بخش‌هایی از جمله روستایی و مشاغل خانگی را نیز در دستور کار قرار دادیم تا شاهد ایجاد زیست‌بوم اشتغال در البرز باشیم، در همین راستا در سالی که گذشت 650 میلیارد تومان تسهیلات تبصره 16 قرض‌الحسنه به این بخش‌ها پرداخت شد.
تسنیم: در حوزه مشاغل خانگی با توجه به اینکه شاهد افزایش روزافزون این مشاغل هستیم، چه اقداماتی از سوی اداره‌کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی البرز صورت گرفته است؟
تا امروز مجوز بیش از 12 هزار شغل خانگی صادر شده است که این رقم تا پایان سال افزایش خواهد یافت. در حوزه تسهیلات نیز در زمان حاضر 117 میلیارد تومان در حوزه مشاغل خانگی سهم استان البرز است که با کمک سیستم بانکی و به‌فراخور پرونده‌هایی که تشکیل و تکمیل خواهند شد، این تسهیلات را به متقاضیان پرداخت خواهیم کرد.
علاوه بر موارد فوق، راه‌اندازی بازارچه‌هایی به‌صورت ثابت و موقت هم در دستور کار قرار دارد. این بازارچه‌ها تاکنون تحت عنوان برکت 1 و 2 راه‌اندازی شده‌اند و مشاغل خانگی این امکان را دارند که محصولات خود را به‌صورت دوره‌ای در این بازارچه‌ها عرضه کنند و به فروش برسانند.
در این بازارچه‌ها محصولاتی از حدود 700 رشته از صنایع دستی و بومی ایران (با توجه به اینکه البرز استانی تشکیل‌شده از قومیت‌های مختلف است) توسط 700 نفر از بانوان که عمدتاً سرپرست خانوار هستند، به‌صورت دوره‌ای عرضه می‌شود و به فروش می‌رسد، البته با توجه به تکلیفی که به‌عهده ما در این بخش گذاشته شده است، بنا داریم با کمک دستگاه‌هایی از جمله شهرداری و شورای شهر چندین مکان و موقعیت دیگر را با هدف ساماندهی مشاغل خانگی و برپایی نمایشگاه به این حوزه اختصاص دهیم.
تسنیم: تعاونی‌ها در ایجاد اشتغال در البرز چه‌سهمی دارند؟
خوشبختانه تعاونی‌ها در افزایش اشتغال در استان سهم بالایی دارند. سهم آورده تعاونی‌ها در این بخش برای اشتغال حدود 1.6 همت (هزار میلیارد تومان) بوده که 96 درصد از این رقم توسط مردم و فقط چهار درصد از آن با پرداخت تسهیلات تأمین شده است.
در زمان حاضر تعاونی‌هایی که در البرز در حال فعالیت هستند در بخش‌های تولیدی، توزیعی، خدماتی و مسکن فعال‌اند و به رونق اقتصادی استان کمک می‌کنند، در این میان تعاونی‌های تولیدی نقش زیادی در افزایش اشتغال دارند.
تسنیم: البرز به‌عنوان استان الگوی کشور در فراخوان قرارگاه جهادی مطرح شده است؛ چه اقداماتی در این قرارگاه صورت می‌گیرد؟
با راه‌اندازی این قرارگاه در هفته‌های گذشته و در مصلای کرج و با حضور جمعیت سه‌هزارنفری و حضور 280 کارفرما، بالغ بر یک‌هزار نفر از مردم که در این مراسم حضور داشتند پس از پایش‌های صورت‌گرفته درباره تخصص، مهارت و علاقه‌مندی جذب بخش صنعت شدند و با این اقدام علاوه بر کاهش نرخ بیکاری در استان، بخشی از کمبود نیروهای واحدهای تولیدی و صنعتی نیز برطرف شد.
از دیگر اقدامات در حال انجام با هدف جذب هرچه بیشتر نیروها در بخش‌های تولیدی و صنعتی، استفاده از ظرفیت فارغ‌التحصیلان دانشگاهی است تا پس از مهارت‌آموزی، بخشی از نیروی متخصص مورد نیازِ بخش صنعت را از طریق دانشگاه‌ها تأمین کنیم.
چرا "احساس بیکاری" در استان البرز همچنان بالاست؟
تسنیم: با وجود اقدامات صورت‌گرفته‌ای که به آنها اشاره کردید و همچنین وجود 3500 واحد صنعتی و 120 هزار صنف در البرز، همچنان احساس بیکاری در این استان بالاست، مهم‌ترین عاملی که باعث ایجاد چنین حس و برداشتی می‌شود، چیست؟
شاید یکی از دلایل را بتوان به تغییر در سبک زندگی مرتبط دانست؛ اینکه جوانان ما به‌خصوص متولدین دهه‌های 70 و 80 همان‌طور که قبلاً هم گفته شد رغبتی برای حضور در بخش‌های تولیدی ندارند و بیشتر به‌سمت تکنولوژی و اقتصاد دیجیتال در حال حرکت هستند،
کنار آن شاهد هستیم دانش‌آموزان ما بدون یادگیری هیچ‌گونه مهارتی بزرگ شده و مقاطع تحصیلی را پشت سر گذاشته‌اند، بدون اینکه علاقه‌مندی در آنها ایجاد شود؛ ازهمین‌رو نمی‌توانیم بگوییم در استان البرز شغل نداریم، بلکه در این استان فرصت‌های تولید و اشتغالزایی زیادی وجود دارد، اما آن‌چنان که باید علاقه‌مندی ایجاد نمی‌شود و جوانان ما صرفاً به‌دنبال شغل‌های نوظهور هستند.
اگرچه این شغل‌ها مانند رمزارزها یا اقتصاد دیجیتال نیز به‌عنوان مشاغل رسمی در کشور ما مطرح هستند و برای این شغل‌ها نیز برنامه‌ریزی‌هایی داریم و می‌توان گفت با این برنامه‌ریزی جوانان ما می‌توانند در بخش‌های مختلف تولید، اشتغال خانگی و یا مشاغل نوظهور هم مهارت ببینند وهم اینکه وارد بازار کار و فعالیت شوند.
"کافنا"؛ کمیته‌ای برای ایجاد اشتغال فناورانه
تسنیم: درباره ساماندهی شغل‌های نوظهور چه برنامه‌هایی دارید؟
یکی از کمیته‌هایی که در قرارگاه جهادی اشتغال در حال فعالیت است، کمیته اشتغال فناورانه است و به همین منظور در حال ایجاد سامانه‌ای هستیم که در آن نوجوانان، فارغ‌التحصیلان دانشگاهی و دانش‌آموزانی که به کار در این فضا علاقه‌مند هستند، پس از اطلاع‌رسانی در مدارس و دانشگاه‌ها و... می‌توانند در این سایت ثبت‌نام کنند و پس از گذراندن یک آزمون و در صورت قبولی در آن، به‌سمت اخذ مجوزهای لازم هدایت شوند، در واقع در حال برنامه‌ریزی برای نظام رایانه‌ای هستیم که افراد در آن ساماندهی شوند و کارفرماها با مجوزهایی که در این بخش ارائه می‌شود، بتوانند نسبت به فعالیت خود به‌صورت مجوزدار اقدام کنند.
کارگردزدی؛ شیوه کارفرمایان برای حل کمبود نیروی کار
تسنیم: اگر در البرز با تعدیل نیروی کار مواجه شویم، چه‌اقدامی از سوی دستگاه‌های مرتبط، با هدف به‌کارگیری دوباره نیروهای کار و جبران خسارت‌های واردشده به فرد یا واحد تولیدی صورت می‌گیرد؟
امروز ما در استان البرز با مشکلی مواجه هستیم به‌نام کمبود نیروی کار که به‌شدت کارفرماهای ما را آزار می‌دهد، کنار آن حتی کارگردزدی نیز داریم، در چنین شرایطی چرا باید واحدهای ما دست به تعدیل نیرو بزنند؟ البته ممکن است برخی از واحدها بنا به دلایلی از جمله نداشتن منابع مالی و یا مواد اولیه، تولید خود را کاهش دهند یا حتی بخوابانند که در این رابطه نیز ما طرحی داریم که بر اساس آن هر واحدی که تعطیل شد کنار کمک به آن واحد در قالب پرداخت تسهیلات، نیروهای انسانی آن را نیز بر اساس مهارت، تخصص و سن در سایر کارخانجات مشغول به کار کنیم، درواقع با همفکری کارگروه اشتغال، علاوه بر اقداماتی از جمله پرداخت تسهیلات و برداشته شدن موانع تولید از پیشِ‌پای تولیدکنندگان، نیروهای کار نیز در واحدهای دیگر مشغول به فعالیت می‌شوند.
تسنیم: در نهایت اینکه در حوزه کالابرگ الکترونیکی در البرز چه اقداماتی صورت گرفته است؟
بهره‌مندی از این کالابرگ در درجه اول اختیاری است، اما با هدف ارائه هرچه بهتر و بیشتر خدمات به کسانی که این کالابرگ‌ها را دریافت می‌کنند تاکنون بیش از هشت‌هزار فروشگاه در البرز به این حوزه پیوسته‌اند و با این حساب جزو استان‌های اول کشور بودیم که توانستیم این طرح را در روستاهای دورافتاده نیز معرفی و اجرا کنیم، به‌گونه‌ای که امروز خود اصناف و اتحادیه‌ها تمایل دارند از طرح کالابرگ الکترونیکی استفاده کنند.
انتهای پیام/+
