اصلی‌ترین دلیل کاهش ازدواج کاهش جمعیت است!
جامعه ایرانی، جامعه‌ای خانواده‌محور است و جا ماندن افراد از ازدواج و تشکیل خانواده و رشد زندگی‌های مجردی در طول زمان تبعات فردی و اجتماعی متعددی را تحمیل می‌کند.
به گزارش گروه رسانه‌های خبرگزاری تسنیم، «اگر برای دختران 15 تا 49 سال و پسران 20 تا 49 سال حساب کنیم، حدود 12 میلیون نفر در سن ازدواج قرار دارند و 10 تا 12 درصد افراد در سن ازدواج هر ساله متأهل می‌شوند که نیازمند برنامه‌ریزی برای افزایش این آمار هستیم.» این آماری است که سینا کلهر، معاون جوانان وزارت ورزش و جوانان حدود یک ماه پیش در نشستی خبری آن را رسانه‌ای کرد. آماری که نشان می‌دهد بیش از 90 درصد افرادی که در سن ازدواج قرار دارند، از این قافله جا می‌مانند. از سوی دیگر بر مبنای نگاه جمعیتی با کاهش ازدواج طبعاً مسئله جمعیت هم تحت‌تأثیر قرار می‌گیرد و چالش‌های جمعیتی کشورمان عمیق‌تر می‌شود. بگذریم از اینکه جامعه ایرانی، جامعه‌ای خانواده‌محور است و جا ماندن افراد از ازدواج و تشکیل خانواده و رشد زندگی‌های مجردی در طول زمان تبعات فردی و اجتماعی متعددی را تحمیل می‌کند. آمار کاهشی ازدواج در حالی اتفاق می‌افتد که ما قوانین خوبی در حوزه تسهیل ازدواج جوانان داریم؛ قانون تسهیل ازدواج جوانان مصوب سال 84 در 13 بند تمامی موارد مورد نیاز برای تسهیل ازدواج را احصا و تبیین کرده‌است. همچنانکه قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت نیز مسئله ازدواج را مورد توجه قرار داده‌است، بنابراین به نظر می‌رسد در این زمینه با خلأ قانونی مواجه نباشیم، اما چرا آمار ازدواج در جامعه از مطلوب آن فاصله دارد؟ این سؤالی است که برای پاسخ به آن با حجت‌الاسلام مهدی متقی‌فر، مدیر کل دفتر کل دفتر برنامه‌ریزی و توسعه اجتماعی جوانان وزارت ورزش به گفتگو نشسته‌ایم.
طبق آخرین آماری که از طرف سازمان وزارت ورزش اعلام شد، 12 میلیون نفر از جوانانمان در سن ازدواج هستند که سالانه فقط 10 تا 12 درصدشان ازدواج می‌کنند. با عنایت به چنین آماری در واقع سالانه حدود 90 درصد از جوانان ما که در سن ازدواج هستند، از این قافله جا می‌مانند. به نظر شما دلیل این کاهش ازدواج در جامعه چیست؟
اینکه تعداد واقعی ازدواج کاهش پیدا کرده، خب بله درست است. ولی تحلیل نرخ خام چیزی دست ما نمی‌دهد.
یعنی چه؟
یعنی اینکه ما مثلاً بگوییم عدد ازدواج کم شده، پس مثلاً دلایل کاهش ازدواج این است که جوانان تمایل ندارند ازدواج کنند، البته ممکن است این هم باشد، اما می‌خواهم بگویم علت تامه‌اش این نیست.
پس از نگاه شما علت کاهش ازدواج چیست؟
یکی از مهم‌ترین دلایل کاهش ازدواج، کم بودن ورودی جوانان در سن ازدواج به بازه زمانی ازدواج است. ما از 27 میلیون جوان به 22 میلیون جوان رسیده‌ایم و این مسئله به پنجره جمعیتی باز می‌گردد. پنجره جمعیتی این خاصیت را دارد که در یک بازه زمانی وقتی تعداد فرزندان کمتری به دنیا آمدند، الان وقتی این افراد به سن ازدواج می‌رسند هم تعداد کمتری دارند و طبیعتاً ازدواج هم کم می‌شود. این یک دلیل است، اما دلایل مختلف اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی و همه این‌ها در مسئله ازدواج دخالت دارند. یعنی همه این عوامل در کنار هم موجب می‌شوند که به هر حال ما نتوانیم به آن درصد ازدواج مطلوب در ذهنمان برسیم، بنابراین این نوع مقایسه کردن آمار ازدواج با سال‌های گذشته، مقایسه غلطی است. ما باید فرایند تحولات را در نظر بگیریم. در فرایند تحولات 10 ساله وقتی بررسی کنیم، می‌بینیم آمار ازدواج ما بر اساس جمعیت در سن ازدواج تقریباً ثابت است و آنچنان کاهش پیدا نکرده‌است.
پس از نگاه شما بحث کاهش آمار کلی ازدواج که اعلام شود، بخشی از این کاهش در واقع به دلیل کاهش آمار جمعیت جوان کشور است؟
بله، یک بخش عمده‌ای از دلیلش همین است.
آقای متقی‌فر! به رغم آنچه درباره کاهش ازدواج‌ها به واسطه کاهش جمعیت به آن اشاره داشتید، اما به نظر می‌رسد طبق آنچه خود وزارت ورزش و جوانان اعلام کرده، ازدواج سالانه 10 تا 12 درصد از افرادی که در سنین مناسب ازدواج قرار دارند، عدد مطلوبی نیست! از سوی دیگر ما قوانین خوبی در حوزه ازدواج داریم که اجرایی نمی‌شود! درست مانند قانون تسهیل ازدواج جوانان که مصوب سال 84 است و به نظر می‌رسد از این قانون فقط نامگذاری روز ازدواج حضرت زهرا و حضرت علی به اسم روز ازدواج محقق شده‌باشد و قسمت عمده‌اش اجرایی نشده‌است! چرا ما در حوزه ازدواج به قوانین عمل نمی‌کنیم؟
قانون تسهیل ازدواج جوانان خب به فراموشی سپرده شده‌بود تا دولت سیزدهم آمد و آن را در بخش‌هایی احیا کرد. مثلاً احیای کمیته سامان ازدواج در شهرستان‌ها بود که با ریاست فرماندار تمام مسائل جوانان را در حوزه ازدواج بررسی می‌کنند، تصمیم می‌گیرند و این تصمیمات را اجرا می‌کنند. یکی دیگر بحث 20 درصد خدمات امکانات دولتی است که در شورای عالی جوانان در سال 1401 مصوب شد که این خودش یکی از مواد قانون تسهیل ازدواج بود که در اختیار جوانان قرار بگیرد و مواردی این گونه که در قانون تسهیل ازدواج انجام شد. نکته بعدی اینکه وقتی قانون جوانی جمعیت مصوب و ابلاغ شد، طبیعتاً یک بخشی از قانون تسهیل ازدواج جوانان را پوشش داد.
درباره قانون جوانی جمعیت چطور؛ چقدر از بخش‌هایی که مربوط به ازدواج جوانان است، اجرایی شده‌است؟
مراکز همسان‌گزینی از جمله مسئولیت‌های ماست که فعال هم شده‌است. ما الان 150 مرکز همسان‌گزینی در کشور داریم که بخش‌های واسطه‌گری در آن فعال شده‌است. افزایش وام ازدواج بر اساس قانون جوان جمعیت افزایش پیدا کرده و خیلی از موارد دیگری که در حال انجام است. علاوه براین حمایت از شبکه‌های مردمی فعال در ازدواج و خانواده انجام می‌شود، خوابگاه‌های متأهلی دانشجویان حالا نصفه و نیمه دارد انجام می‌شود، ولی خب هنوز خیلی جای کار دارد. بحث خوابگاه سربازان متعهد و اینا همه جزو قوانین جوانی جمعیت است که برخی انجام‌شده و برخی دیگر در حال اجرایی‌شدن است.
آقای متقی‌فر در حوزه ازدواج ما بحث دهه شصتی‌هایی را که از ازدواج جا مانده‌اند هم داریم که متأسفانه آمارشان کم هم نیست و یک‌سری چالش‌هایی هم برای این‌ها به وجود آمده‌است. علاوه بر اینکه در آینده مجرد ماندن این افراد در کنار چالش‌های فردی و خانوادگی، چالش‌های اجتماعی هم دارد و این گروه از دایره فرزند‌آوری خارج می‌شوند. آیا برنامه‌ای برای تسهیل ازدواج این گروه هم وجود دارد؟
در بحث دهه شصتی‌ها معاونت زنان هم بحث تسهیلات ویژه دهه شصتی‌ها را در دولت سیزدهم احیا کردند که اتفاق خیلی خوبی بود و در واقع این معاونت در خصوص حوزه دهه شصتی‌ها برنامه دارد. معاونت جوانان برای سنین 18 تا 35 سال برنامه‌ریزی دارد.
منبع:جوان
انتهای پیام/
