الگوی سوم زن؛ چشم‌انداز امام خمینی (ره) برای نقش‌آفرینی زنان
رئیس کمیته زنان و خانواده دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: در انقلاب اسلامی زنان متفاوتی تربیت شدند که تحت عنوان «الگوی سوم زن» به عنوان نظریه انقلاب اسلامی در خصوص زنان قابل توجه است.
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، پیش‌نشست علمی جایزه جهانی امام خمینی (ره) با محوریت «اندیشه‌های امام خمینی (ره) با تأکید بر ارتقای نقش زنان در جامعه و ترویج گفتمان خانواده‌محور» به میزبانی دانشگاه الزهرا (س) برگزار شد.
دکتر فاطمه قاسم‌پور، رئیس کمیته زنان و خانواده دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام، در این نشست اظهار کرد: وقتی از اندیشه‌های حضرت امام (ره) سخن می‌گوییم، درباره فقیهی اجتهادگرا صحبت می‌کنیم که بر اساس مکتب امامیه و با توجه به عناصر زمان و مکان، از منابع فقهی قرآن و سنت بهره گرفته و با روشی عقلانی، نظامی منسجم را تدوین کرده است. این روش اجتهادی، نقش‌ها و حقوق زنان و مردان را با تکیه بر تفاوت‌ها و تکالیف آنان مشخص کرده است.
وی گفت: حضرت امام (ره) نه تنها یک فقیه، بلکه فیلسوف و اندیشمند سیاسی بودند که دو نظام معنایی سنتی و مدرن درباره زنان را به چالش کشیدند و تصویری نوین از زن به دنیا معرفی کردند. زن در نگاه ایشان، یک سوژه خلاق و کنشگر در حوزه‌های خانواده و اجتماع است. متأسفانه این رویکرد بدیع و متمایز حضرت امام کمتر شناخته شده و بررسی شده است.
دکتر قاسم‌پور ادامه داد: بررسی بیانات حضرت امام (ره) از سال 1342 تا 1357 و اوایل انقلاب اسلامی، می‌تواند ویژگی‌های اصلی رویکرد ایشان در خصوص زنان را آشکار کند. امام (ره) در ساختمان بنای نظام جمهوری اسلامی تأکید داشتند که جایگاه زنان باید ارتقا یابد، زنان مقام انسانی خود را دریابند و از ابژگی به سوژگی برسند.
وی ادامه داد: در دیدگاه حضرت امام و مقام معظم رهبری، انسانیت بر جنسیت اولویت دارد و هرگاه جنسیت باعث شیء شدن زن شده است، انقلاب اسلامی تلاش کرده تا زنان را به عنوان عاملان کنشگر و فعال به صحنه بیاورد. بر همین اساس، امام انتظارات ویژه‌ای از زنان به عنوان ادامه‌دهندگان نهضت انقلاب داشتند.
وی خاطرنشان کرد: حضرت امام (ره) تحصیل زنان را یک جهاد می‌دانستند و معتقد بودند که زنان باید در کنار مردان، در عرصه‌های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی حضوری فعال داشته باشند. در پاسخ به پرسش‌هایی که قبل از انقلاب در مورد آزادی زنان مطرح می‌شد، امام (ره) تأکید داشتند که اسلام نه تنها با آزادی زنان موافق است، بلکه خود مروج آن است و زن را در تمام ابعاد وجودی‌اش آزاد می‌خواهد.
وی گفت: ایشان حضور اجتماعی زنان را ضروری می‌دانستند و زن مسلمان را کسی می‌دیدند که در مقابل رژیم پهلوی و صف‌آرایی تانک‌ها با فرزند شیرخوار مقاومت می‌کند.
قاسم‌پور گفت: مجاهدت زنان در انقلاب اسلامی، چه به شکل انسانی و چه مالی، بی‌نظیر بوده است. حضرت امام (ره) حقوق واقعی زنان را در بستر انقلاب اسلامی قابل تحقق می‌دانستند. انقلاب اسلامی زنان نمونه‌ای همچون خانم دباغ را تربیت کرده است؛ زنانی که مشابه‌شان در نظام‌های جهانی کمتر دیده می‌شود.
قاسم‌پور در ادامه افزود: یکی از نکات جالب توجه برای من، بحث‌های حضرت امام (ره) در مورد قانون اساسی بود. امام (ره) تأکید می‌کردند که زنان باید نظرات خود را درباره قانون اساسی بیان کنند و مباحث مربوط به آنها باید در این قانون لحاظ شود. همچنین، زمانی که در مدرسه شهید مطهری جلسه‌ای داشتند، امام (ره) مطرح کردند که زنان باید همچون شهید مطهری تربیت شوند. این یعنی رسیدن به جایگاهی مشابه شهید مطهری نه تنها برای مردان، بلکه برای زنان نیز ممکن است و آنها می‌توانند به چنین جایگاهی دست یابند.
وی ادامه داد: یکی دیگر از رویکردهای مهم حضرت امام (ره) که در انقلاب اسلامی به وضوح نمایان شد، اشاره به جنبش‌های مشروطه و تنباکو و نقش زنان در آنها بود. امام (ره) تأکید داشتند که انقلاب اسلامی قرار است نقشی که زنان در وقایع تاریخی قبل از انقلاب به طور جزئی ایفا کرده‌اند، به شکلی جامع و برجسته در گفتمان انقلاب اسلامی مطرح کند. در این رویکرد جدید، زنان به عنوان کنشگران اصلی و نقشه‌آفرین در انقلاب اسلامی شناخته می‌شوند.
قاسم‌پور افزود: البته این کنشگری اجتماعی الزاماتی دارد که یکی از مهم‌ترین آنها بحث حجاب است. حضرت امام (ره) و مقام معظم رهبری به طور جدی این موضوع را دنبال کرده‌اند. کنشگری اجتماعی زنان در جامعه اسلامی باید همراه با حذف ویژگی‌های فرودستی و با التزام به حجاب اسلامی باشد. بنابراین، انقلاب اسلامی و نقش زنان در آن باید با حذف ویژگی‌های منفی و التزام به حجاب همراه باشد.
وی ادامه داد: یکی از موضوعات اساسی که حضرت امام (ره) به آن پرداختند، جایگاه تربیتی زنان است. این جایگاه تربیتی هم در خانواده و هم در اجتماع برای زنان به عنوان یک عنصر مهم در تفاوت‌های کنشگری زنان و مردان معرفی شده است. این رویکرد متفاوت و ممتاز، نه تنها به عنوان یک نظریه در اندیشه حضرت امام (ره) مطرح شد، بلکه در انقلاب اسلامی زنان متفاوتی تربیت شدند که تحت عنوان «الگوی سوم زن» به عنوان نظریه انقلاب اسلامی در خصوص زنان قابل توجه است.
قاسم‌پور در پایان گفت: از افتخارات ماست که در چنین بستری زندگی کرده‌ایم و امیدواریم با بهره‌گیری از روح پرفتوح حضرت امام (ره) بتوانیم پیگیر و مروج این رویکرد ممتاز و متمایز باشیم.
انتهای پیام/
