بحران لیبی نتیجه دخالت‌های اعراب و ناتو است

سید "هادی سید افقهی" دیپلمات سابق کشورمان و کارشناس مسائل سیاسی آفریقا در گفت‌وگو با خبرنگار گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم با تاکید بر اینکه ناتو هم اینک مدیریت کننده اصلی تحولات لیبی به شمار می‌رود خاطر نشان کرد: ناتو تمام توان خود را به کار بسته است تا جامعه لیبی را به سمت یک جنگ داخلی هدایت کند و این سرزمین را مانند گذشته به سه ایالت تجزیه و تبدیل کند.

وی با بیان اینکه تجزیه سرزمین لیبی پیش از این در دوران پادشاهی "سنوسی"، پادشاه لیبی قبل از قذافی رخ داده بود اظهار داشت: طبق قانون اساسی سال 1953 لیبی که توسط سنوسی پادشاه وقت این کشور وضع شده بود که لیبی به سه ایالت فزّان در بخش جنوبی، برقّه در بخش شرقی و طرابلس در بخش غربی تجزیه شود.

کارشناس مسائل سیاسی آفریقا با اشاره به اینکه با روی کار آمدن "معمر قذافی" در راس قدرت لیبی قانون اساسی پیشین این کشور نیز لغو شد توضیح داد: با به قدرت رسیدن پادشاه جدید در لیبی هر چند که این کشور به یک سرزمین یکپارچه تبدیل شد اما قذافی وضعیت پادگانی را بر این کشور حاکم کرد و حالا که این پادشاه سرنگون شده است زخم‌های کهنه و دیرینه کینه‌ها، زیاده‌طلبی‌ها، رقابت‌های منفی و حساسیت بین شهرها و قبایل بار دیگر سر باز کرده و دست‌های دخالت بیگانگان نیز بر شدت اختلافات موجود افزوده است.

سید افقهی، شرایط کنونی حاکم بر لیبی را به نفع بیگانگان خواند و تصریح کرد: بیگانگان و در راس آنها آمریکا و رژیم صهیونیستی به خوبی می‌دانند که لیبی یک سرزمین برخوردار از منابع سرشار نفتی و گازی است و مرغوب ترین نوع نفت دنیا یعنی نفت شیرین و سبک را در اختیار دارد و چنانچه آحاد ملت این کشور متحد، منسجم، هماهنگ و همدل شوند می‌توانند راه دستیابی بیگانگان به منابع سرشار کشور خود را مسدود سازند.

وی منابع نفتی و انرژی لیبی را انگیزه و محرک اصلی قدرت‌های بیگانه برای دخالت در امور داخلی این کشور عنوان کرد و گفت: بر همین اساس است که آمریکا و هم‌پیمانانش در منطقه و جهان دست در دست یکدیگر قرار داده، کشور لیبی را تسخیر کرده و هر کدام، گوشه‌ای از این کشور را به عنوان غنیمت جنگی تصاحب کرده‌اند. 

کارشناس مسائل سیاسی آفریقا با توضیح اینکه آمریکا و هم‌پیمانانش روی مناطق نفت‌خیز کشور لیبی دست گذاشته و بر این مناطقه سلطه و سیطره پیدا کرده‌اند تاکید کرد: در حال حاضر شرایط این کشور به گونه‌ای است که هر گروه مسلحی که در داخل و یا خارج از مرزهای این کشور قرار دارد تلاش می‌کند تا خود را به مناطق برخوردار از چاه‌های نفت و یا ترمینال‌ها و بنادر صادرات نفت برساند و این مناطق را به اشغال خود درآورد.

سید افقهی در ادامه، قذافی را عامل اصلی پدید آمدن بسترها و زمینه‌های لازم برای دخالت بیگانگان در لیبی معرفی کرد و افزود: قذافی تا زمانی که در راس قدرت این کشور قرار گرفته بود تمام توان خود را به کار بست تا این کشور را با بکارگیری اهرم‌هایی مانند قهر و آتش و آهن و خون مدیریت کند و همه این عوامل دست به دست هم داده و موجب شدند که جامعه لیبی نتواند به رشد و توسعه لازم در ابعاد فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی دست پیدا کند.

وی با تاکید بر اینکه قذافی یک نظام قبیله‌ای را در لیبی پدید آورده بود خاطر نشان کرد: قذافی بر اساس سیاست‌ها و برنامه‌هایی که برای کشور ترتیب داده بود برخی از قبایل را در کنار خود قرار داد و برای آنکه بتواند نسبت به تحکیم پایه‌های قدرت خود اقدام کند با همین نیروهای قبیله‌ای به اختلاف‌افکنی در بین سایر قبایل و شهرها می‌پرداخت و با ادامه این روند توانست عقب‌ماندگی فرهنگی و سیاسی را بر جامعه لیبی تحمیل کند.

کارشناس مسائل سیاسی آفریقا با بیان اینکه برخورداری از فضای باز سیاسی و رشد و توسعه در عرصه‌های سیاسی از نیازهای اصلی همه جوامع بشری به شمار می‌رود تصریح کرد: متاسفانه قذافی با محروم کردن ملت لیبی از دستیابی به ظرفیت‌های سیاسی توانست مدت‌های طولانی بر مسند قدرت در این کشور تکیه داده و عقب‌ماندگی فرهنگی و سیاسی را هر چه بیشتر در این کشور توسعه و گسترش دهد.

سید افقهی در بخش دیگری از سخنان خود از انقلاب لیبی به عنوان یک انقلاب ناقص نام برد و اظهار داشت: در حقیقت این مردم لیبی نبودند که قذافی را به تنهایی سرنگون کردند بلکه این ناتو بود که بر اساس قطعنامه شورای امنیت وارد عمل شد و تمام زیرساخت‌های نظامی، شهری و خدمات شهری این کشور را به یک‌باره منهدم ساخت و زرادخانه‌های تسلیحاتی و همچنین مخازن سلاح را به روی مردم باز کرد.

وی با تاکید بر اینکه طبق برآورد و اقرار مسئولان کنونی لیبی هم اینک شش میلیون قطعه سلاح در دست مردم این کشور قرار دارد خاطر نشان کرد: همه این موارد در کنار دخالت‌های بیگانگان موجب شده است تا شرایطی بر این کشور حاکم شود که به هیچ وجه در راستای منافع و مصالح ملت این کشور نیست و نخواهد بود.

کارشناس مسائل سیاسی آفریقا در ادامه با اشاره به اینکه حوادث و تحولات لیبی از ایالت بنغازی شروع شده است و مردم بنغازی هم اینک خود را صاحب و وارث انقلاب لیبی می‌دانند توضیح داد: در این میان طرابلس و مناطق اطراف آن آخرین مناطقی بودند که جانبداری از قذافی را کنار گذاشته و به سیل جمعیت انقلابی این کشور پیوستند و همین مساله کشمکش‌هایی را بین طرابلس و سایر نقاط کشور پدید آورد؛ اما زمانی که دولت جدید لیبی در طرابلس پا گرفت این بار مردم سایر مناطق احساس زیان کرده و تصور کردند که با این وضعیت محرومیت‌ها و تبعیض‌ها همچنان به خود خود باقی می‌ماند؛ از این رو راه اختلاف و درگیری با طرابلس و مناطق اطراف آن را در پیش گرفتند.

سید افقهی با تاکید بر اینکه درگیری‌های کنونی لیبی حاصل کوتاهی دولت کنونی این کشور است خاطر نشان کرد: دولت فعلی لیبی پس از بر سر کار آمدن نتوانست نسبت به سازماندهی عناصر مسلح انقلابی اقدام کرده و آنان را به عنوان یک ارتش نوین با ارتش سابق و نیروهای مسلح قذافی جایگزین سازد؛ لذا این مساله هم اکنون چالش اصلی کشور لیبی تبدیل شده است.

وی از سازماندهی نشدن نیروهای انتظامی و امنیتی لیبی به عنوان دومین چالش موجود در این کشور نام برد و اظهار داشت: به خاطر نبود سازماندهی در میان نیروهای نظامی، انتظامی، گروه‌های مسلح و افراد شبه نظامی در لیبی اکنون در صورتی که هر یک از این گروه‌ها و نیروها احساس خطر کند سریعا وارد عمل شده و نسبت به ایجاد اغتشاش و درگیری اقدام می‌کند تا بتواند از موجودیت و بقای خود حفاظت و پاسداری کند.

کارشناس مسائل سیاسی آفریقا در ادامه در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه این گروه‌های شبه نظامی در لیبی از کجا آمده و چه هدفی را دنبال می‌کند توضیح داد: اینکه چه کسی دستورات لازم را به این گروه‌ها دیکته می‌کند در هاله‌ای از ابهام قرار دارد؛ اما علت اصلی پدید آمدن این گروه‌ها را می‌توان در ناتوانی دولت کنونی لیبی در اجرای مقررات و مصوبات این کشور خلاصه کرد.

سید افقهی در ادامه به تشریح دورنمای تحولات لیبی پرداخت و گفت: دولت کنونی لیبی در صورتی که نتواند فراخوان داده و مردم را به همراهی با خود ترغیب کند و باز هم در صورتی که نتواند با پشتیبانی مردم نسبت به اجرای یک برنامه قوی، منسجم، با ضمانت اجرایی بالا و حمایت کنگره ملی اقدام کند قادر نخواهد بود به تنهایی مشکلات این کشور را از سر راه بردارد.

وی آشتی ملت و دولت را یک نیاز اساسی در لیبی عنوان کرد و گفت: علاوه بر این لازم است که افراد شبه‌نظامی و کشورهای حمایت کننده این افراد نیز شناسایی شوند تا بتوان دستان این دخالت‌کنندگان را از دخالت بیشتر در امور داخلی لیبی و تلاش برای جلوگیری از شکل‌گیری یک لیبی منسجم، قوی و صادر کننده موج انقلاب بیداری اسلامی به کشورهای حوزه خلیج فارس کوتاه کرد.

کارشناس مسائل سیاسی آفریقا با بیان اینکه امروزه ملت لیبی به جز نداشتن امنیت جانی با مسائلی مانند بحث نظامی روبه‌روست اظهار داشت: لیبی هم اکنون با مشکلات عدیده‌ای رو‌به‌روست و این مردم لیبی هستند که باید در راستای حفظ تمامیت ارضی و ملی کشورشان گام بردارند و پس از برپایی مجدد موسسات و زیرساخت‌های دولتی، نظامی و انتظامی نسبت به تسویه حساب با همین شبه‌نظامیان اقدام کرده و آنان را خلع سلاح سازند.

انتهای پیام/