«امکانات» دولت برای تئاتر «مردم برای مردم»
خبرگزاری تسنیم: شاید اگر امکانات دولت در تمامی نقاط کشور خاک نخورند و در اختیار مردم قرار گیرند، شاهد تحولی جدید در عرصه تئاتر مردمی باشیم.
خبرگزاری تسنیم_ محراب محمدزاده:
«امّا آنچه نقطه‌ی مهم‌تر عرض من است، خطاب به جوانهایی است که در سرتاسر کشور فعّالیّتهای فرهنگی را به صورت خودجوش شروع کردند که بحمدالله خیلی هم وسیع شده است. من میخواهم بگویم آن جوانهایی که در تهران، در شهرهای گوناگون، در استانهای مختلف، در خود مشهد، در بسیاری از شهرهای دیگر کار فرهنگی میکنند، با اراده‌ی خودشان، با انگیزه‌ی خودشان ـ کارهای بسیار خوبی هم از آنها ناشی شده است که از بعضی از آنها ما بحمدالله اطّلاع پیدا کردیم ـ کار را هرچه میتوانند به‌طور جدّی دنبال کنند و ادامه بدهند. بدانند که همین گسترش کار فرهنگی در بین جوانهای مؤمن و انقلابی، نقش بسیار زیادی را در پیشرفت این کشور و در ایستادگی ما در مقابل دشمنان این ملّت، ایفا کرده است.»
مشهد/ نوروز 1393
در عرصه هنرهای نمایشی به جهت تاثیرگذاری، کم‌هزینه و یا بدون هزینه اجرای یک نمایش یا خوانش یک نمایش‌نامه روزانه آثار بسیاری اجرا می‌شوند. تا آنجایی که آمار رسمی حکایت از اجرای روزانه 90 نمایش در روز دارد. رهبر معظم انقلاب اسلامی در مشهد مقدس اشاره‌ای به گروه‌های فعالی متشکل از جوانهای مومن انقلابی کردند که به صورت خودجوش اقدام به کارهای فرهنگی میکنند. این اتفاق در شرایط و با امکانات مختلفی در هنرهای نمایشی رخ می‌دهد. ایام شهادت یگانه بانوی دو عالم و مصادف شدن آن با عید نوروز باعث شد که این جوانان به واسطه تعطیلات بتوانند حضور چشم‌گیرتری داشته باشند و به هر شکلی که میتوانند با اقدامی فرهنگی کار خود را جلو ببرند. بدون شک نمی‌توان در سایت‌های فروش بلیط تئاتر و یا اخبار روز خبرگزاری‌ها به دنبال این گروه‌ها گشت؛ چراکه آنها به دنبال این نیستند که درآمدی کسب کنند و یا اینکه در حوزه تئاتر نامی و مشهور شوند. بلکه تنها به واسطه نیاز و تکلیف خود به سراغ نمایش‌نامه‌های دینی می‌روند.
اگر وقتی از خیابان‌های شهر خود می‌گذریم، کمی بیشتر به پوستر و بنرهای تبلیغاتی روی دیوار نگاه کنیم در لابه‌لای تمام برگه‌های تبلیغاتی صدای این جوانهای انقلاب که به مخاطب حداقلی هم راضی هستند شنیده می‌شود. نمایش‌نامه «غریب زمانه» عنوان یک تولید فرهنگی مردمی است که به مناسبت شهادت حضرت زهرا(س) ویژه بانوان اجرا می‌شود. در اجرای این نمایش خبری از بلیط و صندلی نیست، اینجا همه دعوت هستند تا بیایند یک بسته فرهنگی را بدون هیچ چشم‌داشتی و با تاثیرگذاری بالا هدیه بگیرند. گروه فرهنگی «منتظر» اجرای این اثر را برعهده دارد.
پوستر اجرای نمایش‌نامه «غریب زمانه» کاری از گروه فرهنگی منتظر
امسال در شهر مقدس مشهد نخستین جشنواره نمایش‌های بچه‌های مسجد با هدف ایجاد تعامل میان هنرمندان حرفه‌ای تئاتر مشهد با فعالان عرصه هنری کانون‌های مساجد در ایام نوروز و همزمان با ایام فاطمیه برگزار شد. در زیر پوستر این جشنواره نشانی از شهرداری، ارشاد و کانون فرهنگی مساجد دیده می‌شود، اما باید این واقعیت که از زبان هنرمندان گفته می‌شود را قبول کرد که این نهادها آن طور که لوگوهای آنان در پوستر خودنمایی می‌کند، هنرمندان را نتوانستند قانع کنند. برخی بر این باورند که اساساً گاهی نهادهای دولتی نباید تمام اتفاقات را در دست بگیرند و شاید فقط نیاز باشد فضایی را فراهم کنند که هنرمندان جوان و علاقه‌مندان به کارهای فرهنگی به میدان بیایند.
رهبر انقلاب: متاسفانه کارایی‌های هنر تئاتر در بین مردم شناخته شده نیست
اجرای 19 نمایش در 18 مسجد، اتفاق خوبی است که می‌توان ارزیابی مثبتی به جهت عام شدن تئاتر داشت. وقتی شرایطی فراهم می‌آید تا تئاتر به عنوان یک هنر تاثیرگذار از حاشیه به درون مردم بیاید یعنی دیگر قرار است هنرمند یک خوراک فرهنگی فاخر به او بدهد. رهبر انقلاب اسلامی در این رابطه خود را در جایگاه یک تماشگر می‌گذارند و می‌گویند: «هنر تئاتر کارایی‌های زیادی دارد و متاسفانه در بین مردم این کارایی‌ها شناخته شده نیست. در گذشته هم همین‌طور بوده است. یک هنر دستی، یک کار ظریف که هنرمندی بنشیند و با دست آن را درست کند، در مقابل یک جنس لوکس کارخانه‌ای کم‌تر به چشم عامه مردم گیرایی دارد. اگر بخواهیم تئاتر را با فیلم مقایسه کنیم، یک چنین چیزی به ذهن می‌آید. قدرشناسان این هنر کم هستند، در حالی که هنر تئاتر از لحاظ تاثیر در شنونده و بیننده خصوصیاتی دارد که فیلم آن را ندارد، یا دست کم در اغلب موارد ندارد. یک فیلم باید خیلی قوی و بازی در آن فوق‌العاده، فیلمبرداری ،کار تکنیکی و نورپردازی در آن استثنایی باشد تا صحنه بازی آدم‌ها را زنده و ملموس و واقعی جلوه دهد. اما در تئاتر، انسان‌ها، انسان واقعی هستند، حرف حرفی است که از دهان خود او بیرون می‌آید، چهره او در مقابل بیننده قرار دارد، تاثیرات قهری بین دو آدم که با هم حرف می‌زنند در تئاتر هست و در فیلم نیست. چیزهایی وجود دارد که یقیناً شما که اهل تئاتر هستید به خصوصیاتش و ابعادش بیشتر از بنده وارد هستید. بنده به عنوان یک مستمع و یک تماشاچی احساس خود را عرض کردم.»
برخی افراد بر این باورند که یکی از راه‌های مردمی کردن هنر تئاتر سپردن این هنر به دست آنها است. برخی کارشناسان می‌گویند این بدین معنا نیست که به بهانه سپردن تئاتر به مردم از هزاران هنرمندی که در این عرصه فعالیت میکنند، غافل شد. بلکه صحبت بر سر این است وقتی پتانسیلی از جوانان متعهد انقلابی به دنبال عرضه هنر خود و ارائه یک بسته فرهنگی ایرانی اسلامی هستند، پشتشان خالی نشود. بارها شنیده شده که گروهی از این کارشناسان می‌گویند «گاهی شاهد بوده‌ایم که به برخی افراد که نه علم کافی دارند و نه حرف درست به یکباره تالار وحدت، بزرگترین سالن تئاتر کشور که هنرمندان حرفه‌ای و بزرگ تئاتر هم آرزوی اجرا در آن را دارند، داده می‌شود، اما در سوی دیگر به برخی گروه‌های خودجوش مردمی که یک نمایش مورد توجه را آماده کرده‌اند، حتی یک سالن نیمه مخروبه هم داده نمی‌شود.» کارکرد دولت از نظر حمایت مالی از تئاتر می‌تواند در حوزه تئاتر حرفه‌ای کارکرد خوبی داشته باشد، اما بدون شک نمی‌توان در تئاتر مردمی از مردم خواست که براساس سیاست دولت‌های مختلف کار کنند. تئاتر مردمی برآمده از اندیشه‌ای است که مردم با آن زندگی میکنند و به آن اعتقاد دارند. امکانات و برنامه‌های دولت در حمایت از تئاتر مردم برای مردم باید از جنس دیگری غیر از پرداخت پول باشد.
دولت هرچند اکنون به نوعی در تئاتر حرفه‌ای هم در بیشتر اوقات نقش بازوی امکاناتی را دارد، اما باید گفت که تنها در هر منطقه استان تهران سالن‌های نمایشی وجود دارد که قالبا هنرمندان به دلیل عدم اعتبار و امکانات سالن رغبتی به اجرا در آن ندارند. اما برخی نیز هستند که تنها به دنبال فرصتی برای اجرا هستند و تنها به این فکر میکنند که تاثیر خود را بر روی مخاطبان بگذارند. به عنوان مثال شهرستان ورامین تنها با سه سالن که در میان آنها هم تنها یک سالن دارای امکانات حرفه‌ای است در سال 92 توانست مخاطبان بسیاری را به سالن تئاتر بکشاند. شاید اگر امکانات دولتی در تمامی نقاط کشور خاک نخورند و در اختیار مردم قرار گیرند، شاهد تحولی جدید در عرصه تئاتر باشیم.
مخاطبی که به دنبال تئاتر حرفه‌ای است به سالن‌های حرفه‌ای هم می‌رود و این خود باعث رونق هنر تئاتر مردمی هم می‌شود. برخی می‌گویند شاید باید ابتدا کار از مردم آغاز شود و امکانات از دولت و بعد انتظار این را داشته باشیم که تئاتر در سبد فرهنگی خانواده‌ها جای بگیرد. برخی دیگر می‌گویند شاید هم برعکس دولت باید زیرساخت‌ها را آماده کند سپس گروه‌های تئاتر مردمی فعال شوند. به نظر می‌رسد پاسخ خردمندانه این باشد که وقتی این دو در تنافر با هم نیستند چرا همزمان و باهم آغاز نشوند.
انتهای پیام/
