حواشی ۱۸ تیر؛ از پیشگویی نشریه آمریکایی تا تمجید گری سیک از اصلاح‌طلبان

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری تسنیم، پرویز امینی در بخشی از کتاب "جامعه شناسی 22 خرداد" درباره وقایع 18 تیر 78 می‌نویسد: اگرچه مواجه نادرست نیروی انتظامی با مساله کوی دانشگاه را باید در پدید آمدن این حادثه تلخ در جمهوری اسلامی موثر دانست اما مسائلی که قبل و بعد از 18 تیر رخ داد نمی‌تواند چهره واقعی مساله به وجد آمده را در حد یک حادثه ناگوار و اشتباه نیروی انتظامی ساده کند. برخی مولفه‌های مهم که در تحلیل حادثه 18 تیر می‌بایست مورد توجه قرار گیرد عبارتند از: 

* اعلام استراتژی فتح سنگر به سنگر قدرت از سوی سعید حجاریان،  عنصر محوری این جریان. اصغرزاده یکی دیگر از عناصر این جریان اعلام این استراتژی را در راستای تغییرات ساختاری عنوان می‌کند. «آنها (اصلاح طلبان) فکر می‌کردند اساس کارشان تغییرات اساسی در کشور است و این تغییرات را این طور تفسیر کردند که ما سنگر به سنگر پیش خواهیم رفت».

* مقابله با طرح اصلاح قانون مطبوعات که فعالیت جریانات و گروه‌های ضد انقلاب را در مطبوعات منع می‌کرد و شامل موارد زیر بود:

الف: ممنوعیت فعالیت مطبوعاتی برای عوامل بیگانه، اعضای گروهک‌های تروریستی و ضدانقلاب، جاسوسان، وابستگان و سردمداران رژیم طاغوت و...

ب: منع شدن مطبوعات کشور از دریافت کمک مالی از کشورهای بیگانه

ج: ضمانت اجرایی برای مقابله با افراد  دولتی و یا غیر دولتی که نشریات را برای چاپ مطلب و یا مقاله‌ای زیر فشار آورده یا آنها را وادار به سانسور نمایند (در قانون مطبوعات با تاکید بر آزادی بیان و قلم و برای پیشگیری از اعمال قدرت مسئولان بر مطبوعات تصریح شده بود اگر مطبوعات دولتی یا غیردولتی از این ماده تخلف کنند به حکم دادگاه از خدمات دولتی منفصل و یا تعزیر خواهند شد).

د: لزوم التزام عملی مدیران مسئول و صاحبان امتیاز نشریات به قانون اساسی جمهوری اسلامی.

* دسترسی داشتن به سند سری وزارت اطلاعات و انتشار علنی آن به صورت جعل شده و در روزنامه سلام و انصراف وزارت اطلاعات از شکایت خود از روزنامه سلام.

* اعلام رسمی ساختارشکنی با اعلام پایان سیاست‌ورزی در روزنامه صبح امروز (سعید حجاریان) پس از توقیف روزنامه سلام: «باید به یاد داشته باشیم که «بازی دموکراسی» ، اگرچه «بازی» نامیده می‌شوند، ولی اگر قواعد آن را پذیرفتیم، دیگر بازی نیست. رای مردم به جمهوری اسلامی، رای به دموکراسی است و اگر این قاعده چه در مطبوعات و چه در انتخابات در هم شکسته شود، آنگاه سیاست‌ورزی به پایان می‌رسد.»

* ایجاد فضای رسانه‌ای سنگین پیش و خصوصاً پس از تصویب طرح اصلاح قانون مطبوعات و توقیف روزنامه سلام در روز پنجشنبه 17 تیر که مطبوعات ساختارشکن با تیترهایی چون «محدودیت مطبوعات خشم مردم را شعله‌ور خواهد کرد»، «زمان حامل حوادث خشونت‌بار است»، «نظام باید هزینه‌های سنگینی بپردازد»، «دانشجویان ساکت نخواهند نشست» و... فضای خشم و براندازانه را در مطبوعات کلید زدند. 

* طرح مطالبی مانند آنچه نشریه آمریکایی «میدل ایست اکونومیک دایجست» در هفتم تیر (11 روز پیش از 18 تیر) نوشت و از رودررویی نهایی و از میدان به در کردن جریان محافظه‌کار (حکومت) در آن سخن گفت. "ناظران بر این اعتقادند که تابستان امسال شاهد یک آزمون حیاتی قدرت و حتی شاید دور نهایی رویارویی جدی بین جناح محافظه‌کار و اصلاح گرایان خواهد بود. اصلاح طلبان یک تابستان سیاسی داغ را در پیش روی دارند تا جناح محافظه‌کار را از میدان مبارزه خارج نمایند."

* اظهارات عناصری مانند «گری سیک» آمریکایی که هماهنگ با اتفاقات 18 تیر و حوادث بعد از آن از نمایش شجاعت‌ تجدیدنظرطلبان در روزهای بعد خبر می‌دهد. "برای آنها که خواستار توسعه سیاسی هستند، زمان بسیار خطرناک است. در طی 2 سال گذشته علی‌رغم وجود حمایت تبلیغاتی و فیزیکی، این افراد در نگاه داشتن خود شجاعت به خرج داده‌اند و شجاعت آنها در روزهای آینده به نمایش گذاشته خواهد شد."

* اعلام دروغ کشته شدن دانشجویان و برگزاری مراسم ختم جعلی برای آنها در حالی که هیچ دانشجویی در این حادثه کشته نشده بود و تنها یک سرباز وظیفه آن هم به طور مشکوک کشته شد.

* استعفای وزرای علوم و بهداشت و روسای دانشگاه‌ها و برخی دانشکده‌ها و اعلام تعطیلی امتحانات.

* دخالت داشتن برخی عناصر سیاسی محوری جریان اصلاح طلب و مقامات رسمی دولت در وزارت کشور و وزارت علوم در راه‌اندازی و مدیریت اغتشاشات. "جمعه شب (شامگاه 18 تیر 78) دفتر تحکیم وحدت با حضور سعید حجاریان و محمدابراهیم اصغرزاده جلسه‌ای برگزار می‌کنند و تصمیم می‌گیرند که از این حادثه را نهایت استفاده را بنمایند. اعلام یک هفته عزای عمومی در دانشگاه‌ها، درخواست تعطیلی امتحانات و درخواست از دانشجویان در شرکت راهپیمایی‌ها و تحصن‌ها از جمله تصمیمات آن جلسه می‌باشد." (احمد قدیریان، حادثه کوی دانشگاه تهران، تهران، انتشارات دفاع، 1381، صفحه 150).

* حفظ و مدیریت فضای اعتراض خیابانی برای چند روز و برنامه حرکت دادن آن به سوی دفتر مقام معظم رهبری.

* عناصر مسئول و موثر در جریان اصلاحات (ابطحی، تاج‌زاده و ...) در پوشش بازگرداندن آرامش به تهران طرحی ارائه کردند که جمعیت آشوب‌طلب خیابانی را به سوی دفتر نهاد ریاست جمهوری که به دلیل چسبندگی نهاد ریاست جمهوری به دفتر رهبری برای رسیدن به آن از دفتر رهبری باید عبور کرد، هدایت کنیم و آقای خاتمی برای این جمعیت سخنرانی کند و از آنها بخواهد که به تجمع خود پایان دهند.

"به نظر بنده برخی از عناصری که در دولت و مجلس و اصلاحات بودند از ماجرای 18 تیر حمایت می‌کردند از این اغتشاش گران به طور خاص عناصری در وزارت کشور و وزارت علوم افرادی بودند که نمی‌خواهم اسم آنها را ببرم، حتی در آن زمان آنها حمله به سمت بیت رهبری را نیز مطرح کردند و ما پیغامی برای آنها دادیم که خیلی شکننده بود... (و) پایین تر از خطی که ما تعیین کرده بودیم نیامدند." (رحیم صفوی، گفت‌وگوی پنجره)

بنابراین حادثه 18 تیر حرکتی طراحی شده برای ساختارشکنی بود که حتی در یک مقطعی از این یک هفته (از 18 تیر تا 23 تیر) این ذهنیت در برخی از عناصر این جریان پدید آمد که اگر بتوانند کار را یکسره کنند.

انتهای پیام/