افروغ: پوپولیسم ریاکارنه، شکلی از ماکیاولیسم است
خبرگزاری تسنیم: عماد افروغ گفت: پوپولیسم از نظر ما بی توجهی به تفاوتها و عقلانیت در اداره امور است؛ اینکه کسی خود را منجی بداند و تصور کند تنها راه حل مشکلات خودش است.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، مراسم رونمایی از کتاب «پوپولیسم» در گفت‌وگو با عماد افروغ، علیرضا شجاعی‌زند، داود فیرحی و منصور میراحمدی که به کوشش عبدالوهاب فراتی گردآوری شده، صبح امروز با حضور حجت‌الاسلام داود فیرحی، عماد افروغ و پرویز امینی در دفتر کانون اندیشه جوان برگزار شد.
عماد افروغ در ابتدای این مراسم تصمیم گرفته بود که سخن نگوید ولی در طول بحث با اظهاراتی که پرویز امینی درباره مفاهیم و مصادیق پوپولیسم و برخی نکات کتاب «پوپولیسم» داشت، تصمیم گرفت به برخی از آنها پاسخ گوید.
این نویسنده و پژوهشگر ادامه داد: به نظرم بحث‌ها از عقلانیت فاصله گرفته و پوپولیستی شده است! اگر چه دیدگاه‌های آقایان فیرحی و امینی شباهت‌های زیادی با هم دارند، اما بحث‌ها در جاهایی پارادوکس‌هایی دارد که نمی‌توان آنها را حل کرد. اگر قرار نیست برخورد شکلی با پوپولیسم داشته باشیم پس چگونه باید به محتوای آن ورود کنیم؟!
به گفته افروغ پوپولیسم یعنی برخورد با مردم به صورت توده‌وار، بی‌شکل و بدون درنظر گرفتن تفکیک‌ها و تفاوتها. وقتی مثلا می‌گوئیم که انقلاب اسلامی انقلاب پوپولیستی نیست، یعنی انقلاب اسلامی اینگونه نبود که به توده بی‌شکل مردم بیایند و انقلاب کنند. با تفکیک عقیدتی و تفاوتها، طیف‌های مختلف مردم و نخبگان با هم آمدند و انقلاب کردند. همچنین صرفا این انقلاب بر مبنای شور و عاطفه رقم نخورد بلکه آگاهی و خودآگاهی‌ای هم وجود داشت.
این پژوهشگر حالا اگر قرار نباشد برخورد توده‌واری با مردم داشته باشیم، به این معنی است که نیازهای توده‌ای و اجتماعی مردم را مدنظر قرار ندیهیم و بر طبق نیازهای آنها حرکت نکنیم؟ اینطور نیست. امام علی(ع) می‌فرمایند باید طبقات سفلی را در نظر بگیرید و به نیازهای آنها اهمیت دهید؛ ولی خودشان شبانه نان را به دوش می‌گیرند و به خانه طبقات سفلی می‌برند. برای اینکه تظاهر صورت نگیرد و از رسانه‌ها استفاده هژمونیک نکنند.
وی در ادامه گفت: آقای امینی می‌گویند در لیبرالیسم حکومت شر ضروری است. بسیار خوب، ولی در مارکسیسم هم حکومت شر ضروری است و باید به تدریج از میان برداشته شود. در مارکسیم هم نگاه مثبتی به دولت و حکومت وجود ندارد!
افروغ اظهار کرد: آقای امینی در جایی گفتند در اسلام حکومت و قدرتی سیاسی حقیقی است و باید باشد و ما حکومت را اعتباری نمی‌دانیم؛ اما جای دگر می‌گویند قدرت نباید اصیل تلقی گردد و اصالت نباید با قدرت باشد. این دو چطور با هم جمع می‌شوند؟ اصلا چه کسی گفته که در اسلام حکومت و ولایت اصالت دارد؟ اتفاقا اینها همه وسیله و ابزار هستند و هیچ‌گاه هدف نبوده است بلکه عدالت و اخلاق هدف است.
این استاد علوم سیاسی گفت: پوپولیسم از نظر ما بی توجهی به تفاوتها و عقلانیت در اداره امور است؛ اینکه کسی خود را منجی بداند و تصور کند تنها راه حل مشکلات خودش است. و الا ما هم معتقدیم که لیبرالیسم زمینه پوپولیسم را فراهم کرده است. از نظر ما نگاه ذره‌ای به جمع‌گرایی افراطی منجر شد که از دل آن فاشیسم و نازیسم ایجاد شد. همین جمع‌گرایی افراطی به پوپولیسم منجر می‌شود.
وی در بخش دیگری از سخنانش با تقسیم‌بندی پوپولیسم به «صادقانه» و «ریاکارانه» گفت: گاهی کسی صادقانه رفتار پوپولیستی می‌کند ولی گاهی عده‌ای ریاکارانه. یعنی عده‌ای واقعا فکر می‌کنند مردم بی‌شکل هستند و این دارای پوپولیسم صادقانه است. اما کسانی که قصد فریب دارند بیشتر نوعی ماکیاولیست هستند.
افزوغ خاطرشان کرد: از دیگر ویژگی‌های پوپولیسم این است که غیریت‌ساز است و همواره می‌خواهد یک غیر را مطرح کند تا در کنار آن عیر خود را پیش ببرد. این غیریت‌سازی در کنار پوپولیسم یک غیریت‌سازی کاذب است. ما نباید مردم‌گرایی را پوپولیسم بدانیم؛ اینکه کسی وانمود می‌کند با مردم و مردمی است و همیشه هم تلویزیون با او همراه می‌شود و تا او برود دست مردم عادی را ببوسد و از او فیلم گرفته شود، این پوپولیسم است؛ حالا این می‌خواهد هر جای دنیا اتفاق بیفتد، چه در ایران، چه در کشورهای لیبرالی باشد.
وی در پایان سخنانش به عواملی که به ایجاد و گسترش پوپولیسم می‌انجامد اشاره کرد و گفت: برخورد توده‌ای با مردم، بی‌توجهی به عقلانیت و تخصصی‌شدن امور، نگاه ذره‌گرا و اتمیستی، تفکر منجی‌گرایانه و کاریزماتیک که از آغاز با ما بوده است از عوامل مهم رواج پوپولیسم است. تفکر منجی‌گرا در هر که باشد، ضوابط حکومتی از بین می‌رود و بستر مناسبی برای ظهور پوپولیسم فراهم می‌شود.
انتهای پیام/
