وقتی هوای آلوده کابل به مثابه حملات مسلحانه است

به گزارش خبرنگار دفتر منطقه‌ای خبرگزاری تسنیم در کابل، تلفات مردم عادی در درگیری‌های سال 2014 در پایتخت افغانستان به 1400 نفر رسیده و این در حالی است که سالانه بطور متوسط 2 هزار 287 نفر بدلیل آلودگی هوا در شهر کابل جان خود را از دست می‌دهند.

خبرنگار تسنیم از آلودگی هوا در کابل چنین روایت می‌کند: پس از چند سال که دوباره به کابل بازگشتم، یکی از دوستانم در پایتخت گفت: تهیه دستمالی بزرگ برای پوشاندن سر و صورتت ضروری است، با تعجب دلیلش را پرسیدم و او هوای کابل را مهمترین دلیل این حرف عنوان کرد.

راستش را بخواهید حرفش را زیاد جدی نگرفتم و از این که تمام روز را با سر و صورت پوشیده در شهر رفت و آمد کنم بسیار دشوار به نظر می‌رسید، کاری که اکثر مردم کابل تقریبا به آن عادت کرده‌اند و بدون دستمال انگار چیزی در وجودشان ناقص است.

اکنون پس از چند هفته اقامت و پشت سر گذاشتن بیماری شدیدی که دلیلش آلودگی باور نکردنی هوای کابل بود به این نتیجه رسیده‌ام که در این شهر باید آلودگی هوا را جدی گرفت و دستمال که سهل است حتی حاضرم ماسک جنگی به صورت ببندم.

روزنامه «نیویورک تایمز در گزارشی به نقل از بررسی بانک توسعه آسیایی نوشته که میزان آلودگی هوا در کابل منجر به 600 هزار مورد حمله آسمی می‌شود و در کل سالانه حدود 2هزار و 287 نفر از شهروندان کابل بر اثر بیماری‌های ناشی از آلودگی هوا جان می‌سپارند.

وضعیت آلودگی هوا در کابل به نحوی است که در برخی روزها مردم شاهد پدیده «مه‌دود فتوشیمیایی» هستند

بر اساس گزارش این روزنامه، تلفات مردم ناشی از آلودگی هوا تنها در شهر کابل دو برابر میزان مرگ و میر آن‌ها در درگیری‌های مسلحانه است که در سال گذشته در این شهر به 1400 تن رسیده بود.

براساس تحقیقی که اداره ملی محیط زیست افغانستان انجام داده، در حال حاضر ذرات کوچک سمی در فضای این کشور هفت برابر بیشتر از دیگر کشورهای جهان می‌باشد.

نگاهی از بالای بام ساختمان‌ها به چشم انداز شهر کابل بخوبی گویای تیرگی است که فضای شهر را در برگرفته است.

در اغلب روزها با قرار گرفتن در ارتفاعات شهر می‌توان بخوبی شاهد میزان آلودگی هوای شهر کابل بود

بیشترین ضایعه و آسیب ناشی از آلودگی هوا و محیط زیست را در افغانستان کودکان می‌بینند و نهادهای بین‌المللی که در این مورد
فعالیت می‌کنند، به این موضوع تأکید دارند.

آسم شایع‌ترین بیماری تنفسی کودکان افغان است که به دلیل وجود
آلاینده‌ در هوای شهر کابل می‌باشد.
 

کابل شهری خاک آلوده است که ذرات معلق خاک با آلودگی‌های ناشی از دود اتومبیل‌ها و دیگر آلاینده‌ها درهم می‌آمیزد و به غیر از روزهایی که بارندگی اتفاق می‌افتد، تنفس برای شهروندان افغان بسیار مشکل است.

جمعیت  کابل  در حال حاضر حدود پنج میلیون نفر تخمین زده می شود وبر همین اساس آمار منتشر شده از  بیماری‌های ناشی از آلودگی محیط زیست، در هر شبانه روز هشت نفر را به کام مرگ می‌کشد.

وزارت بهداشت و درمان افغانستان می‌گوید: یکی از دلایل اصلی افزایش آلودگی محیط زیست در کابل، ورود سیل آسای افغان‌ها از دیگر ولایات و روستاهای افغانستان به این شهر است.

یکی از عوامل بسیار مهم در افزایش آلودگی هوا در پایتخت افغانستان، افزایش بی‌رویه وسایل نقلیه شخصی موتوری و
مهاجرت مردم دیگر ولایات و شهر‌ها به کابل است.

از سوی دیگر به علت نبود امکانات کافی گرمایشی و فقر اقتصادی ، اکثر مردم  شهر کابل در فصل زمستان بیشتر از چوب و ذغال سنگ برای گرم کردن خانه‌های خود استفاده می‌کنند که دود ناشی از آنها بر آلودگی هوا می‌افزاید، به طوریکه در ساعات اولیه شب به سختی می‌توان در خیابان‌ها نفس کشید و چشمها به سوزش می‌افتند.

«محمد کاظم همایون» رئیس برنامه ریزی اداره حفظ محیط زیست افغانستان نیز در این رابطه اظهار داشت: تا زمانی که حکومت حل این معضل را در اولویت‌های کاری خود قرار ندهد وضعیت محیط زیست بهبود نخواهد یافت و ممکن است تبدیل به یک فاجعه شود.

وی افزود: برنامه‌های مختلفی برای بهبود هوای کابل به وزارتخانه‌ها پیشنهاد شده، اما هنوز گام عملی در این زمینه برداشته نشده است.

وی تصریح کرد: بزرگترین آلاینده هوای کابل دود ناشی از سوخت بی‌کیفیت وسایل نقلیه‌ است.

آقای همایون می‌گوید: تلاش‌ها برای جلوگیری از وارد کردن این گونه سوخت‌ها به نتیجه مطلوبی نرسیده است.

واردات سوخت‌های بی‌کیفیت در افغانستان و بکارگیری آن در وسایل نقلیه موتوری نیز باعث افزایش آلودگی هوا در پایخت این کشور شده است.

بسیاری در افغانستان براین باورند که دست مافیای بزرگ اقتصادی که قدرت و نفوذ زیادی حتی در بین دولتمردان افغانستان دارند باعث شده که سوخت بی‌کیفیت و غیر استاندارد آسمان آبی افغانستان و بخصوص شهر کابل را تیره کند.

از سوی دیگر اکثر وسایل نقلیه در کابل فرسوده هستند و هنوز برنامه‌ای برای جمع‌آوری خودروهای فرسوده وجود ندارد.

تعداد دقیق خودروهای فرسوده در کابل حدود 600هزار دستگاه تخمین زده می شود آن‌هم برای شهری که زمانی جهت زندگی همین تعداد انسان در نظر گرفته شده بود.

حکومت افغانستان پیش از این اعلام کرده بود که وسایل نقلیه قدیمی را از شهر جمع آوری و نیز کارخانه‌ها و یا نانوایی‌ها را تشویق خواهد کرد تا از گاز به عنوان ماده سوختی استفاده کنند، اما این برنامه‌ها یا به اجرا در نیامده یا میزان اجرای آن به حدی کم بوده که تأثیری بر بهبود وضعیت محیط زیست نداشته است.

استفاده از سوخت‌ غیر استاندارد و نامرغوب در کارخانه‌ها و کارگاه‌های افغانستان نیز یکی دیگر از علت‌های افزایش
آلودگی هوا و محیط زیست در این کشور است

کارشناسان بر این باورند که در صورت جایگزین نشدن سوخت‌های استاندارد با سوخت‌های نامرغوب در صنایع افغانستان و واردات بی‌رویه آن،
آمار تلفات ناشی از این مسئله افزایش خواهد یافت.

- محمود کارمند است و دو فرزند خردسال دارد. او می‌گوید صبح‌ها که می‌خواهد سر کار برود قبل از هر چیزی به همسرش سفارش می‌کند که نگذارد بچه هایش از خانه بیرون بروند.

اینکار بخاطر ترس از آدم‌ربایی و انفجار و حملات تروریستی نیست، بلکه او می‌گوید: دیگر به این چیزها عادت کرده‌ایم و توکل‌مان به خداست، اما چیزیکه مرا نگران می‌کند؛ آلودگی هواست.

محمود یک شهروند افغان مقیم کابل است و اغلب، نگرانی‌های ناشی از آلودگی هوا باعث می‌شود تا فرزندان خود را از منزل خارج نکند.

محمود می‌گوید: وقتی یکی از فرزندانش بیمار می‌شود، اولی هنوز سلامتی خود را به دست نیاورده، دیگری بیمار می‌شود.

- غلام رضا یکی دیگر از شهروندان کابل که در این شهر بدنیا آمده و در آن بزرگ شده و تشکیل خانواده داده است از کابل خاطرات زیادی دارد و هیچ جای دنیا را با آن عوض نمی‌کند، اما حالا دیگر مجبور شده به خاطر فرزندانش راهی شهر هرات شود.

غلام‌رضا از شهروندان کابل به دلیل شدت آلودگی هوا در این شهر مجبور به مهاجرت به ولایت هرات در غرب افغانستان شده است.

وی چهار فرزند دارد و می‌گوید: چطور می‌توانم از همسرم توقع داشته باشم که فرزندانمان را در طول روز از منزل خارج نکند و آن‌ها را سرگرم کند، از سوی دیگر هوای بیرون بشدت آلوده است  و سال گذشته چیزی نمانده بود که یکی از فرزندانم را به علت بیماری شدید ناشی از آلودگی هوا از دست بدهم.

- خلیل میوه فروش در این اواخر بیمار شده و به زحمت از عهده مخارج خانواده‌اش بر می‌آید.

وی گفت که از صبح تا شب در کنار خیابان فقط دود را تنفس می‌کند.

خلیل که از درمان ناامید شده اظهار داشت: یکی از همسایگانش آدرس دعانویسی را در شهر غزنی به وی داده که آن‌شخص می‌تواند با دعا بیماری‌اش را درمان کند.

خلیل که در شهر کابل زندگی می‌کند به علت بیماری‌های ناشی از آلودگی هوا در این شهر زمین‌گیر شده و توان ادامه کار را ندارد.

خلیل به هر زحمتی که شده پول دعانویس را تهیه کرده اما نگران این است که در روزهای غیبتش پسر 13 ساله‌اش مجبور باشد کنار گاری میوه در حاشیه خیابان  به جای او هوای آلوده را تنفس کند.

میزان دقیق آلودگی هوای شهر کابل برای مقایسه با دیگر شهرهای آلوده جهان مشخص نیست، زیرا دستگاه‌های سنجش مقدار آلودگی هوا در این شهر وجود ندارد.

«مصطفی ظاهر» رئیس سازمان محیط زیست افغانستان در این باره اذعان داشت: قرارداد خرید یک دستگاه سنجش میزان آلودگی هوا از جمهوری اسلامی ایران منعقد شده و تا سه ماه آینده این دستگاه در مناطق مختلف کابل نصب خواهد شد.

نمونه دستگاه سنجش مقدار آلودگی هوا که در یکی از مناطق تهران پایتخت جمهوری اسلامی ایران نصب شده و قرار است
تعدادی از این دستگاه به افغانستان منتقل شود.

وی کابل را جزو 10 شهر آلوده جهان اعلام کرد و افزود: به پیشنهاد سازمان محیط زیست، روزهای پنجشنبه در این شهر تعطیل اعلام شده که تاثیر اندکی در کاهش آلودگی هوا دارد.

مسئولین محیط زیست افغانستان ابراز امیدواری کرده‌اند که با نصب دستگاه سنجش آلودگی هوا در کابل، پس از کنترل و بررسی دقیق میزان و نوع آلاینده‌ها، امکان کنترل آلودگی و تصفیه هوا بیشتر فراهم می‌شود.

این مسئولان می‌گویند: قرار است 10 کارشناس افغان نیز برای کسب آموزش‌های مرتبط با بکارگیری دستگاه سنجش آلودگی هوا در ایران آموزش‌های لازم را فرا گیرند.

دولت افغانستان در سال های اخیر تلاش‌هایی کرده تا با کمک برخی نهادهای بین‌المللی، از آلودگی محیط زیست در این کشور بکاهند، اما این تلاش‌ها نتیجه چندانی نداشته است.

وجود گرد‌وغبار در شهر کابل از عواملی است که بر شدت آلودگی هوا در پایتخت افغانستان می‌افزاید، به حدی که کارشناسان بهداشت فعالیت
در چنین روزهایی را به هیچ وجه توصیه نمی‌کنند

بسیاری از کارشناسان دولت را متهم می‌کنند که به این مسئله آنطور که باید توجه نمی‌کند.

به نظر می رسد افغانستان در حال حاضر درگیر مشکلات فراوانی است، جنگ فرسایشی با طالبان و مخالفان مسلح و فقر شدید اقتصادی بر همه زوایای زندگی مردم سایه افکنده است، طوریکه حرف زدن درباره مشکلاتی از قبیل آلودگی هوا در افغانستان تقریبا بحثی پیش‌پا افتاده به نظر می‌رسد.

شب هنگام و درست در زمانیکه به سختی می شود نفس کشید، از داخل اتومبیل، مردی را دیدم که در سرمای چند درجه زیر صفر و در میان  تردد خودروها دو کودک خردسال را داخل فرغونی خوابانده بود و گدایی می‌کرد.

دو کودک از سرما خود را مچاله کرده  بودند، موهای خرمایی و بلند یکی از آنها زیر نور خودروها نشان می‌داد که دختری خردسال است.

این صحنه دل هر بیننده‌ای را به درد می آورد، نمی‌دانم سرما و گرسنگی زودتر آنها را از پا در خواهد آورد یا آلودگی محیط زیست؟!

انتهای پیام/پ