بندرعباس به دنبال بازیابی هویت/معماری غیربومی؛سبک جدید معماری شهرهای بندری
شهرهای بندری که در هر کشوری ویترین آن سرزمین به شمار می‌آیند، بایستی تداعی‌کننده فرهنگ و اقلیم بومی آن دیار باشند، اما شهرهای ساحلی ایران به ویژه بندرعباس مدت‌هاست، هویت واقعی خود را با ورود معماری غربی و غیر بومی از دست داده است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از بندرعباس، نمای ساختمان‌ها در هر شهری نمایانگر فرهنگ و معماری بومی آن شهر است، این موضوع در شهرهای توریستی از اهمیت بیشتری برخوردار است چرا که این شهرها سالانه پذیرای تعداد زیادی از مسافران داخلی و خارجی هستند و چشم‌نواز بودن شهر به واسطه ساختمان‌های ایجاد شده در آن، بر جذابیت شهرهای توریستی می‌افزاید.
شهرهای بندری در تمام دنیا بیشترین ظرفیت پذیرش توریست را دارا هستند اما شهرهای بندری ایران و به ویژه شهرهای بندری واقع در استان هرمزگان برخلاف تمام شهرهای بندری جهان فاقد جذابیت‌های توریستی و گردشگری و در زمره شهرهای فقیر و نازیبا قراردارند که از مبلمان نامناسب شهری، نمای نامرتبط با فرهنگ و اقلیم بومی منطقه، مشکلات بهداشتی، فضای سبز نامناسب و عدم وجود مراکز خدمات عمومی رنج می‌برد.
همانگونه که هر فعلی برای اجرا نیازمند متولی و ناظر است معماری بومی شهرها و نظارت و مقابله با اجرای نماهای نا‌آشنای غربی در شهرنیز باید بر اساس طرح و برنامه‌ای از پیش تعیین شده از وزارت مسکن و شهرسازی شروع شود و نهادهای متولی خود باید الگوی معماری اسلامی و بومی داشته باشند تا مردم نیز به این سمت گرایش پیدا کنند.
البته شهرداری نیز به عنوان دستگاه اجرایی در شهر وظیفه مدیریت و نظارت بر این بخش را دارد اما این دستگاه به دلیل دغدغه تامین هزینه‌های جاری و تعهدات بیشمار، بیشتر به دنبال کسب‌درآمد وتامین بودجه است و فرصتی برای پیگیری معماری پایدار ندارد، بلکه با پیروی از معماری بساز و بفروش، خود نیز آسیبی بر این بخش محسوب می‌شود.
اما در این راستا سازمان نظام مهندسی آمادگی اولیه نقشه‌های معماری سنتی و مشاوره و راهنمایی را دارد و می‌توان با اهمیت بخشیدن به این سازمان و افزایش اختیارات سبک وسیاق شهرسازی را در هرمزگان بومی و هماهنگ با اقلیم ادامه داد.
کمیته ارتقای کیفی سیما و منظر شهری در هرمزگان تقویت می‌شود
رستم گورانی، مدیر معماری و شهرسازی استان هرمزگان در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم با بیان اینکه، شهر بندرعباس در زمره شهرهایی است که باید بیش از پیش به مسئله سیما و منظر شهری آن اهمیت داده شود اظهار داشت: به جهت ساماندهی سیما و منظر شهری در شهر بندرعباس و دیگرشهرهای استان هرمزگان دو طرح را در دست اجرا داریم.
وی در ادامه، قدرت بخشیدن به کمیته ارتقاء کیفی سیما و منظر شهری را نخستین برنامه اجرایی اعلام کرد و بیان داشت: در این کمیته طرح‌ها و پروژه‌هایی که در سیما و منظر شهرتاثیر و نقش حائز اهمیت دارند، توسط اساتید دانشگاه‌ها و نمایندگان دستگاه‌های مختلف بازنگری و در صورت لزوم اصلاح می‌شود.
مدیر معماری و شهرسازی استان هرمزگان از برگزاری مسابقات طراحی به عنوان دومین برنامه اجرایی در این زمینه اشاره داشت و افزود: متقاضیان طرح‌ها چه بخش خصوصی و چه شهرداری‌ها برای انجام مسابقه طراحی اعلام آمادگی داشته باشند، که البته بعد از انتخاب طرح برتر ، آن طرح برای بازبینی نهایی به کمیته سیما و منظر شهری ارجاع داده می‌شود.
المان‌های شهر بندرعباس متناسب با اقلیم و فرهنگ بومی ساخته می‌شود
عباس امینی شهردار بندرعباس با بیان اینکه پیشبرد اهداف در راستای اجرای اصولی طرح‌ها و المان‌های شهری یکی از اصلی‌ترین برنامه‌های شهرداری بندرعباس است، اظهار داشت: معماری اسلامی و ایرانی از جمله ویژگی‌هایی است که در نصب المان‌های شهر بندرعباس در دستور کار قرار گرفته و در این زمینه علاوه بر بهره‌گیری از دانش کارکنان و کارشناسان شهرداری، از نظرات متخصصین و اساتید دانشگاهی این بخش نیز استفاده می‌شود.
وی با بیان اینکه سعی می‌شود اکثر المان‌های شهر بندرعباس متناسب با ویژگی‌های بومی ساخته شوند اظهار داشت: با این افدامات در پی بهتر نشان دادن ارزش‌ها و هویت‌های این سرزمین به جامعه هدف هستیم.
امینی در ادامه با اشاره به تعاملات شکل گرفته بین شهرداری بندرعباس و جامعه دانشگاهی هرمزگان ابرازداشت: این ارتباط و تعامل باید بیش از پیش تقویت شود، و در این زمینه نیز نشست‌های متعددی تاکنون برگزار شده است.
وی با تأکید بر اینکه شهرداری بندرعباس ارتباط مستمری با جامعه دانشگاهی دارد، تصریح کرد: دانشجویان و اساتید رشته معماری برای ارائه پیشنهادات درباره مسائل مرتبط شهری ذهن خلاق و پویاتری دارند که شهرداری بندرعباس نیز آماده پذیرش طرح‌ها و ایده‌های این افراد است.
تدوین آئین‌نامه و ضوابط اجرای نمای ساختمان‌های شهری در شورای چهارم بندرعباس
کیانوش جهانبخش در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در بندرعباس اظهارداشت: بندرعباس یک شهر بندری و ساحلی است که نوع سازه‌های جدید و ساخت و سازهای تناسبی با هویت شهر ندارد و از این رو در طول زمان با بی‌توجهی به شهری بی‌هویت تبدیل شده است.
وی بیان‌داشت: از طرفی عدم توجه به بناهای تاریخی و خانه‌های قدیمی و تخریب آنها یا دور از دسترس بودن، بر بی‌هویتی این شهر دامن می‌زند و به جای صدور سبک خاص معماری هرمزگانی به واردات نماهایی روی آوردیم که هیچ تناسبی با اقلیم و فرهنگ و پیشینه و تاریخ این سرزمین ندارد.
عضو شورای اسلامی شهر بندرعباس گفت: بجای توجه مردم به داشته‌های تاریخی و فرهنگی خود با ایجاد ذائقه و سلیقه‌های نامانوس،گرد غریبگی بر شهر پاشیده‌ایم، اگر فاصله چند صدمتری با دریا نبود هرگز نمی‌توان تشخیص داد که اینجا بندر است.
جهانبخش با بیان اینکه نماهای خشن و نامناسب علاوه بر نازیبایی، موجب ایجاد خشونت و افسردگی در جامعه می‌شود تصریح‌کرد: برنامه‌های مقطعی در جهت ساماندهی اجرا شده اما به علت عدم پیوستگی و عدم همراهی همه دستگاه‌های اجرایی مرتبط عقیم مانده است.
وی اضافه‌کرد: خوشبختانه یکی از الویت‌های برنامه شورای چهارم و شهرداری، تدوین آئین‌نامه و ضوابط اجرای نما در ساختمان‌های شهر بندرعباس بوده که در شورای شهر و پس از بحث و بررسی در کمیته مربوطه، مصوب شد و از هفته آینده به مناطق سه‌گانه شهرداری جهت اجرا، ابلاغ می‌شود.
عضو شورای اسلامی شهر بندرعباس ابرازداشت: قبل از دریافت پروانه باید طرح نما به همراه عکس مجاورین ملک موردنظر ارائه شود و پس از تائید نما توسط شهرداری، اجازه آغاز عملیات ساختمانی و صدور پروانه صورت می‌گیرد و درحین اجرا نیز اگر تغییراتی حاصل شود حتما باید با نظر شهرداری باشد که بنظر می‌رسد با اجرای این طرح، تا حدودی شرایط با کنترل و نظارت بیشتری پیش ببریم.
شهروندان را به استفاده از المان‌ها و نماهای بومی تشویق کنیم
جهانبخش ادامه داد: ناگفته نماند که در اجرای چنین طرح‌هایی با برخورد قهری و تنبیهی نتیجه موردنظر حاصل نمی‌شود درصددیم تا بسته‌های تشویقی بسیار خوبی را برای سازندگان ساختمان‌های جدید درنظر بگیریم تا از المان‌های بومی استفاده کنند.
وی همچنین گفت: آن چیزی که در این طرح بسیار حائز اهمیت بوده، آشتی دوباره مردم با پیشینه و تاریخ شهر بندرعباس و بازیابی هویت از دست رفته این شهر است که متاسفانه سایه سنگینی روی رفتارهای شهروندی مردم نیز افتاده است.
عضو شورای اسلامی شهر بندرعباس تصریح‌کرد: وقتی هویتی فراموش می‌شود و از دست می‌رود ممکن است هرگونه رفتاری از جامعه بی‌هویت بروز کند و ناهنجاری‌های اجتماعی شکل بگیرد که یکی از عوامل آن عدم توجه به منظره و نماهای چشم‌نوازی است که با اقلیم، فرهنگ و خلقیات مردم این سرزمین طی قرن‌ها پیوند داشته است.
جهانبخش ادامه داد: متاسفانه با سبک جدید معماری و نماهای نامتناسب و نامناسب، در این پیوند گسست ایجاد شده و ضربه‌های جبران ناپذیری را به شرایط شهروند مردم در بندرعباس وارد می‌کند.
وی اذعان‌داشت: با نگاهی به تعداد فارغ االتحصیلان رشته معماری در شهر بندرعباس در دانشگاه‌های استان درمی‌یابیم که تقریبا در هر خانواده یک معمار و یک طراح وجود دارد بنابراین ضروری است تا دانشگاه‌ها، سرفصل‌های آموزشی خود را حداقل در شهر بندرعباس به سمت عرضه سبک معماری هرمزگانی با خلاقیت و ظرفیت‌های سرشاری دانشجویان هرمزگانی بپردازند، یقینا موثر واقع می‌شود.
عضو شورای اسلامی شهر بندرعباس در ادامه گفت: البته این تعداد فارغ التحصیل و دانشجویان معماری این رشته، تا حدودی خارج از ظرفیت و توان بازار کار بوده، این موضوع، رقابت را بسیار شدیدتر کرده و روی کیفیت فارغ التحصیلی و میزان کسب علم تاثیر بگذارد .
وی ادامه داد: اما بنده معتقدم که فرزندان هرمزگانی دارای ذوق و خلاقیت سرشاری هستند که با جهت‌دهی مناسب به این موضوع مهم می‌تواند نقطه عطف و یک بازگشت و بازیابی موثر و باشکوهی به سمت معماری اصیل هرمزگانی باشد.
انتهای پیام/
