شاید نرخ رشد اقتصادی در آینده تکذیب شود/ آمار محرمانه را دور بزنیم به واقعیت ناخوشایندی می رسیم
آمارهایی که طی این چند سال اخیر تولید شده به قدری دست خوش هیجانات مسائل سیاسی و مباحث غیر کارشناسی قرار گرفته که ممکن است در آینده تکذیب شود.
به گزارش گروه رسانه های خبرگزاری تسنیم، نرخ شاخص‌های اقتصادی اگر به موقع درست، منطقی و علمی اعلام شود، نقشه راه را برای فعالان اقتصادی ترسیم کرده و می‌تواند در چرخاندن چرخ‌های اقتصاد، حذف یا کاهش نقاط ضعف و تهدیدات و افزایش نقاط قوت فرصت‌های کشور کمک رسان باشند.
با اینکه نرخ رشد اقتصادی هر سال باید در اوایل تابستان سال بعد اعلام شود، اما بانک مرکزی نرخ رشد اقتصادی سال 94 را با تاخیر و در 23 اسفند 95 عنوان کرد.
ابرهیم نکو عضو سابق کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرنگار اقتصاد و انرژی با بیان اینکه رشد اقتصادی و ساماندهی این امر در گرو تحول شاخص‌های اقتصادی است، افزود: اعلام آمارهای مهم اقتصادی باید به طور شفاف همراه با جزئیات آن، برگرفته از اصول و قواعد خاص علمی باشد و به موقع اعلام شود، تا فعالان اقتصادی در برنامه ریزی‌های خود به دولت اعتماد کند.
بیژن عبدی استاد دانشگاه نیز در گفتگو با خبرنگار اقتصاد و انرژی گفت: اصولا آمارها برای رصد کارشناسان و برنامه ریزان بسیار اهمیت دارد، چرا که بر مبنای بررسی آنها در می‌یابند که چقدر به اهداف مورد نظر دست یافته‌اند، همچنین می‌توانند به راحتی آسیب شناسی کرده و برای موفقیت بیشتر در برنامه‌ها تجدید نظر کنند.
وی ادامه داد: متاسفانه نوع آمارهایی که طی این چند سال اخیر تولید شده به قدری دست خوش هیجانات مسائل سیاسی و مباحث غیر کارشناسی قرار گرفته که بر اساس آن هیچ برنامه‌ای نمی‌توان طراحی کرده به طوریکه فقط باید منتظر بود و دید چه کسی چه آمارهایی را اعلام می‌کند و چقدر با واقعیت جامعه تطابق دارد.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه بانک مرکزی قبلا رشد اقتصادی سال 94 را 3 درصد اعلام کرده بود، افزود: چندی پیش متوجه شدیم که این نهاد نرخ رشد اقتصادی همین سال را به منفی 3.1 بیان کرده است، بنابراین بعید نیست که نرخ رشد 11.6 که برای سال 95 اعلام شده را بعدها تکذیب کند و آن را کمتر یا منفی عنوان دارد.
عبدی تصریح کرد: این آمارهای ضد و نقیض و متفاوت نشان می‌دهد که هیچ یک مبنا و پایه علمی ندارد چرا باید راجع به نرخ رشد از دولت مردان رقم‌های متفاوتی را بشنویم، برای نمونه نرخ رشد سال 93، هم مثبت و هم منفی، بعدها دریافتیم که این نرخ منفی بوده است.
وی بیان داشت: وقتی آماری نداریم یا با تاخیر اعلام می‌شود چگونه می‌توانیم برای سال آینده تصمیم درستی بگیریم، با این شرایط نه می‌توان دانست کجای کار هستیم و نه راه و مسیر را اصلاح کرد و نه می‌توان دریافت تخطی کجا صورت گرفته، از این رو همه چیز در تخیل می‌گنجد و حرف‌های مسئولان کلی گویی می‌شود، واقعا نمی‌دانم دولت مردان چگونه با این آمارها تصمیم می‌گیرند.
عبدی تصریح کرد: چرا همه چیز حالت محرمانه دارد و آمارها آنقدر دست خوش بازی‌های سیاسی قرار گرفته و بالا و پایین می‌شود، بطوری که به لحاظ علمی دیگر قابل استناد نبوده و بر این اساس آنها هیچ تحلیلی را نمی‌توان ارائه داد.
این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: تمام بهانه برخی برای دولت نهم و دهم این بود که نرخ رشد آن به ما رسیده آن هم در شرایطی که تحریم بوده و امکان فروش نفت وجود نداشت،اما اکنون که دولت کنونی مدعی رفع تحریم‌ها و برجام است و سهم فروش نفت افزایش یافته پس دلیل نرخ رشد منفی چیست؟ وقتی دولت معتقد است که به همه منابع مالی دسترسی دارد، منابع و کالا وارد کشور شده و رونق حاصل گشته، پس نرخ رشد منفی به چه معنی است.
وی در پاسخ به این سوال که آیا به لحاظ علمی منفی و مثبت بودن نرخ رشد برای دو سال متوالی و با این همه تفاوت وجود دارد، افزود: اگر اقتصاد دارای ثبات و پایداری باشد نباید دچار نوسانات شدید در نرخ رشد شود، رشد منفی و مثبت با این همه تفاوت برای سال‌های 94 و 95 ناشی از آمار سازی‌ها است، واقعیت اقتصاد ما در 4 سال گذشته، تداوم رکود گذشته بود، بنابراین اگر قبول کنیم رکود داشتیم پس رشدمان همچنان منفی بوده است.
این کارشناس اقتصادی ادامه داد: برای محاسبات نرخ رشد فرمول‌های متعددی وجود دارد، در صورت کسر مجموع قیمت کالا و خدمات نسبت به سال پایه گنجانده می‌شود، از این رو هر تحولی که در صورت کسر به وجود آید می‌تواند صورت آن را افزایش دهد .بدون اینکه نرخ رشد واقعی افزایش یابد، مثلا اگر در حساب‌های مالی، محاسبات ریالی بر اساس دلار 1100 در اواخر دوت نهم و دهم پایه گذاری شود و نرخ دلار به 3200 برسد، نشان می‌دهد که نرخ رشد ما 3 برابر شده، این رقم‌ها غیر واقعی است و حجم نقدینگی را به شدت افزایش می‌دهد.
عبدی افزود:وقتی بانک‌ها خلق پول و اعتبار کرده و دولت هزینه کند، هر چقدر G (خرید یا پرداخت دولت) تحت عناوین مختلف افزایش یابد، ظاهرا نرخ رشد باید حاصل شود، در حالی که در واقعیت رشدی حاصل نشده و فقط هزینه‌های دولت افزایش یافته است.
وی گفت: همین طور در بحث نفت تنها قسمتی واقعی که دلارها به اقتصاد ورود می‌کند، واقعیت این است که ما نمی‌دانیم چقدر از دلارها در این زمینه به اقتصادمان منتقل شده، چقدر بلوکه و چه میزان به ازای آن جنس‌های بنجل به ناچار غالب ما کرده‌اند.
کارشناس اقتصادی افزود: طی برجام متعهد شدیم که کالایی که وارد می‌کنیم مصارف دوگانه نداشته باشند، یک کمیسیون در S+1 مجموعه واردات را بررسی کرده و معمولا اجازه نمی‌دهد کالاهای اساسی با تکنولوژی بالا وارد کشور شود و در پایان ناچاریم دسته بیل، سنگ پا، خلال دندان و از این قبیل جنس وارد کشور کنیم، حالا چه شده؟ کالا وارد شده و دلار به ریال تبدیل شده و اینها جزو تولیدات ناخالص ملی(GNP)حساب می‌شوند چرا که حجم کالا و خدمات افزایش یافته، در حالی که این موضوعات در واقعیت دلیل بر رشد نیست.
عبدی درباره اینکه آیا امسال نیز شاهد رشد نفتی خواهیم بود، تصریح کرد: رشد نفتی یک بار حاصل می‌شود، با اینکه توانستیم ظرفیت نفتی خود را نزدیک به یک میلیون بشکه برسانیم،اما باید این واقعیت را پذیرفت که این رشد از این طریق دیگر قابل تکرار نیست، بنابراین امسال دیگر شاهد جهش تولید و صادرات نفت نخواهیم بود، همین باعث می‌شود که نرخ رشد 11.6 اعلام شده به منفی یا زیر یک تغییر کند که بعدها معلوم خواهد شد و همه چیز دچار تناوب شدید می‌شود.
وی درباره مخرج کسر فرمول محاسبه نرخ رشد نیز گفت: مخرج کسر محاسبه رشد اقتصادی سال پایه است که متاسفانه آن نیز بازیچه سیاسی شده، به طوریکه معمولا سال پایه را وقتی می‌خواهند رشد را نشان دهند، سال‌هایی را که بدترین بوده‌اند به عنوان مبنا قرار می‌دهند مثلا سال 90 و 91 و 76 ولی برای تورم سال قبل را در نظر می‌گیرند، این غلط است، چرا که وقتی ملاک برای رشد سال 76 انتخاب می‌شود نرخ تورم هم باید همین سال در نظر گرفته شود.
عبدی در پایان گفت: این بازی‌های سیاسی در آمار و ارقام به معنی فریب دادن جامعه است و با این روش اتخاذ شده رشدی حاصل نمی‌شود، مسئولان باید به جای این بازی‌ها با اعلام واقعیت‌ها، نقاط ضعف و تهدیدات را ببندند، تا زمانی که دنبال این بازی‌ها باشیم نباید انتظار داشت اتفاقی در اقتصاد کشور حاصل شود.
منبع:باشگاه خبرنگاران
انتهای پیام/
خبرگزاری تسنیم: انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانه‌های داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای بازنشر می‌شود.
