تصویر نیم قرن پیش از سیاسی‌ترین مسجد ایران
مسجد سپهسالار که پس از انقلاب با نام مسجد آیت‌الله مطهری نیز شناخته می‌شود یکی از نخستین و بزرگترین مسجدهای شهر تهران است، بزرگترین و مهمترین تشییع جنازه‌های شخصیت‌های مملکتی در این مسجد صورت می‌پذیرد.
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، مسجد و مدرسه سپهسالار که در تصویری که در سال 1350 توسط عکاس افشین بختیار به‌ثبت رسیده است، در دوره فتحعلی‌شاه، جایگاه یکی از بزرگترین باغ‌های بیرون از حصار شهر تهران به‌نام باغ سردار بود که به‌وسیله محمدحسن‌خان ایروانی از سرداران سپاه ایران در جنگ‌های ایران و روس ساخته شد.
در سال 1246 خورشیدی که برج و باروی دوران صفوی را تخریب کردند و تهران را گسترش دادند، باغ سردار داخل شهر شد و تفکیک و فروش اراضی آن رونق گرفت.
در این زمان، بخشی از باغ به میرزا علی‌خان حاجب‌الدوله (عامل قتل امیرکبیر) رسید و آن را به‌ازای وامی که از یکی از درباریان بلندپایه گرفته بود، به‌گرو گذاشت، اما چون نتوانست قرض خود را بدهد، شخص مزبور زمین را صاحب شد و آن را به میرزا حسین‌خان قزوینی (سپهسالار)، صدراعظم ناصرالدین‌شاه فروخت.
صدراعظم ناصرالدین‌شاه نیز در بخشی از این زمین، مسجد و مدرسه شکوهمند سپهسالار را بنا کرد و در بخش دیگر، عمارت مسکونی بزرگی را برای خود ساخت. البته ساخت مسجد و مدرسه و به‌خصوص کار روی تزئینات آن تا چند دهه بعد از مرگ سپهسالار ادامه داشت.
گفتنی است، مسجد سپهسالار (که پس از انقلاب 1357 با نام مسجد آیت‌الله مطهری نیز شناخته می‌شود) یکی از نخستین و بزرگترین مسجدهای شهر تهران است. این مسجد همراه مدرسه‌ای به همین نام کنار عمارت بهارستان مجلس شورای ملی در میدان بهارستان تهران جای گرفته است.
بانی آن میرزا حسین خان سپهسالار قزوینی صدراعظم دوره ناصرالدین شاه قاجار است. مدرسه و مسجد سپهسالار پس از مدرسه چهارباغ اصفهان از بزرگترین و باشکوه‌ترین بناهای مذهبی در ایران به‌شمار می‌آید.
سپهسالار در سال 1258 خورشیدی بنیادگذاری این ساختمان را آغاز کرد و از آنجا که در سال 1260 در مشهد درگذشت، برادرش یحیی‌خان مشیرالدوله در تکمیل این بنا همت گماشت.
پس از درگذشت او نیز بخشی از ناتمامی‌ها و تزیینات به‌تدریج توسط نائب‌التولیه‌های وقت انجام یافت. ساخت هستهٔ اصلی بنا نزدیک به پنج سال به‌درازا کشید که طراحی مسجد را مهندس مهدی خان ممتحن‌الدوله شقاقی انجام داده و معمار آن استاد حسن معمار قمی بوده است.
همچنین از «حاج ابوالحسن معمار» و «استاد جعفرخان معمارباشی کاشانی» به‌عنوان معماران اصلی مسجد و مدرسه یاد می‌شود.
مسجد سپهسالار در طول روزگار شاهد حوادث سیاسی متعددی در خود بوده است، از جمله می‌توان ترور "عبدالحسین هژیر" در این مسجد را عنوان کرد، همچنین بزرگترین و مهمترین تشییع جنازه‌های شخصیت‌های مملکتی در این مسجد صورت می‌پذیرد.
انتهای پیام/*
