سودان؛ راه طولانی تا تحقق صلح و ثبات

به گزارش خبرگزاری تسنیم، جمعه گذشته (14/4/98)، پس از چند دور رایزنی و پادرمیانی نماینده ویژه اتحادیه آفریقا و نمایندگان دولت اتیوپی، سرانجام رهبران انجمن مشاغل سودان (نمایندگان جامعه مدنی) با نمایندگان شورای نظامی کشور  بر سر تشکیل شورای حاکمیتی تا زمان برگزاری انتخابات آزاد، به توافق رسیدند. با اعلام توافق بین نظامیان و نمایندگان معترضان، صدها نفر از شهروندان سودانی در خارطوم و سایر شهرهای این کشور به خیابان‌ها ریختند و جشن گرفتند. در توافق منعقده، موارد ذیل دیده می شود:

- تشکیل یک شورای حاکمیتی مستقل به مدت سه سال و شاید هم کمی بیشتر (احتمالا سه سال و سه ماه)

- پنج نفر از اعضای شورای حاکمیتی از بین نظامیان و پنج نفر دیگر از میان نمایندگان جامعه مدنی انتخاب می شود و یک نفر غیرنظامی، اما با سابقه نظامیگری در ترکیب شورا قرار دارد.

-ریاست شورای حاکمیتی به شکل دوره ای میان نمایندگان جامعه مدنی و نظامیان دست به دست می شود.

-این توافق زمینه‌ساز انتقال سودان از دوره جنگ به دوره صلح است و 6 ماه اول آن به تلاش برای رسیدن به صلح در سودان اختصاص داده خواهد شد.

- تشکیل شورای قانونگذاری به زمان پس از تشکیل دولت موکول شده است.

- یک کمیته حقیقت ‌یاب ملی و مستقل برای یافتن آمران و عاملان قتل مخالفان نیز تشکیل خواهد شد.

در پی این توافق، شورای نظامی فرمان آزادی 235 نفر از جنگجویان ارتش آزادیبخش سودان در منطقه دارفور را صادر کرد. بنابر گفته صاحبنظران، این توافق سطوح مختلف حاکمیت و توزیع قدرت را سازماندهی کرده است، ولی شامل تمامی مسائل سودان نمی‌شود. یکی از مهم‌ترین موارد اختلاف نظامیان و معترضان مبنای قانون‌گذاری در سودان است. نظامیان خواهان برقراری شریعت اسلامی‌ هستند؛ در مقابل، معترضان خواهان اجرای قوانین مدنی می باشند. این دیدگاه نشانه آن است که هنوز بدنه ارتش را طرفداران عمر البشیر (رییس جمهور اسلامگرای سرنگون شده) تشکیل می دهند. بنابراین، بی جهت نیست که مردم تمام تلاش خود را برای شکست و کنار زدن ارتش از تمام امور به کار بستند.

تظاهرات مردم سودان،  از دسامبر 2018 (دی 97) در اعتراض به مشکلات اقتصادی آغاز شد و با برکناری عمر البشیر در آوریل 2019 (فروردین 98 ) وارد مرحله تازه‌ای شد. نظامیان با برخورداری از حمایت چند کشور عربی از تحویل قدرت به غیر نظامیان خودداری کردند، ولی معترضان بدون توجه به کارشکنی ها، به تحصن و اعتراض خود ادامه دادند. در این مدت، بارها تظاهر کنندگان مورد یورش نیروهای نظامی و شبه نظامی قرار گرفتند و دهها نفر کشته شدند. اوج این کشتارها، در تاریخ سوم ژوئن 2019 ( 13 خرداد 1398 ) انجام شد که شبه‌نظامیان، متحصنان مقابل وزارت دفاع را در خارطوم به گلوله بستند. بیش از 118 نفر از معترضان کشته و بیش از 784 نفر زخمی شدند.

گفتگوها بین معترضان و نظامیان متوقف شد و اعتصاب‌های عمومی زندگی اجتماعی در سراسر سودان را متوقف کرد. با توافق روز گذشته، امید تازه ای در میان مردم سودان ایجاد شده تا بتوانند خود را از یوغ نظامیان خارج کنند و کشور را در مسیر دموکراسی قرار دهند. نکته مهم در مبارزات چند ماهه مردم سودان، درس گرفتن آنان از سرنوشت انقلابات موسوم به بهار عربی بود. مردم سودان تلاش گسترده ای انجام دادند، تا با پرهیز از خشونت، به اهداف خود برسند. هر چند که کار ساده ای نبود و نزدیک به 300 نفر کشته شدند. اگرچه، این توافق همه خواسته های معترضان را بر آورده نکرده، ولی در این مرحله، برای جامعه مدنی یک کشور آفریقایی فقیر که سالهاست گرفتار انواع فساد، جنگ داخلی و تاخت و تاز نظامیان است، پیروزی چشمگیر به حساب می آید.  هر چند که  هنوز تا رسیدن به مطلوب و قطع دست نظامیان که بر تمام ارکان کشور چنگ انداخته اند، راه درازی در پیش است.

مرتضی محمدی، کارشناس مسایل آفریقا

انتهای پیام/.