گزارش// توقف فرایند صحیح آموزش در مدارس یا برگزاری حضوری کلاس‌ها با رعایت پروتکل‌های بهداشتی؟!
والدین با وجود اینکه آموزش حضوری را یک نیاز برای افزایش کیفیت یادگیری می‌دانند اما برای فرستادن فرزندشان به مدرسه، دغدغه‌هایی دارند؛ بیشتر کشورها از جمله فرانسه، انگلیس، آلمان و بازگشایی حضوری مدارس با رعایت پروتکل‌های بهداشتی را در پیش گرفته‌اند.
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم؛ یک هفته‌ای می‌شود که از آغاز سال تحصیلی جدید و فعالیت مدارس می‌گذرد، برخی دانش‌آموزان ترجیح می‌دهند بعضی روزها به مدرسه رفته و برای ساعاتی کوتاه از آموزش حضوری معلم بهره‌مند شوند برخی دیگر اما رفتن به مدرسه را نپذیرفته و به همان آموزش مجازی اکتفا کرده‌اند و در تمام این مدت فعالیت مدرسه به شیوه حضوری یا مجازی؛ پرسشی است که به شکل جدی محل بحث و بررسی کارشناسان قرار گرفته است.
آنچه از سوی کارشناسان آموزشی، برخی معلمان و حتی خانواده‌ها اعتراف می‌شود این است که آموزش مجازی به‌هیچ عنوان نمی‌تواند جایگزین آموزش حضوری شود و کیفیت یادگیری در این شیوه با مشکلاتی همراه است.
در همین باره، محمد حسنی؛ عضو پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش می‌گوید: ﺑﺎ ﯾﮏ ﺣﺴﺎب ﺳﺮانگشتی می‌توان نتیجه گرفت که تعطیلی درازمدت، زیان‌بار است و ادامه حیات ﻣﺪارس به شیوه پیشاکرونا به بهانه تحقق حق تربیت، نادرست است زیرا ﻣﻮﺟﺐ ﺑﻪ ﺧﻄﺮ اﻓﺘﺎدن جان ﮐﻮدﮐﺎن و ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن ﺧﻮاﻫﺪ شد ﻟﺬا ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ روﺷﯽ اﻧﺪﯾﺸﯿﺪ ﮐﻪ تحقق همزمان هر دو حق میسر شود یعنی در شرایط همه‌گیری ﮐﺮوﻧﺎ و ﺧﻄﺮات ﻣﺤﺘﻤﻞ ﺑﺮای آحاد دانش‌آموزان باید مدارس را به گونه‌ای فعال کرد که سلامت دانش‌آموزان تأمین شود و ﺟﺮﯾﺎن ﺗﺮﺑﯿﺖ ﮐﻮدﮐﺎن و ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن ﻧﯿﺰ ﺗﺪاوم داﺷﺘﻪ باشد.
در این میان خانواده‌ها به عنوان یکی از ارکان اصلی آموزش و پرورش، صحبت‌ها و دلنگرانی‌هایی دارند که یک سر آن به دغدغه حفظ سلامت فرزندشان مرتبط است و سر دیگر آن به نگرانی از افت کیفیت یادگیری در شیوه آموزش مجازی.
پیش از این در گزارش‌هایی ضمن گفت‌وگو با مدیران مدارس و معلمان چالش‌های بازگشایی مدارس، الزامات آموزش حضوری و کیفیت یادگیری در آموزش مجازی را بررسی کردیم اما در این گزارش سعی داریم از زاویه نگاه خانواده‌ها به عنوان یکی از ارکان اصلی آموزش و پرورش، الزامات مورد نیاز برای بازگشایی مدارس و آموزش حضوری دانش‌آموزان را بررسی کنیم.
در تهیه این گزارش سعی کردیم با خانواده‌های مختلفی صحبت کنیم، آنچه در گفت‌وگو با تمام آنها شنیده شد، دلنگرانی برای سلامت فرزندشان بود، حتی خانواده‌هایی هستند که نسبت به کیفیت آموزش مجازی اما و اگرهای بسیاری دارند و از عدم یادگیری فرزندشان در این سبک از آموزش سخن می‌گویند؛ این پدران و مادران با وجود آنکه تمایل به آموزش حضوری دارند اما دغدغه‌های سلامت باعث شده تا برای فرستادن فرزندشان به مدرسه مردد باشند.
برخی ضعف‌های آموزش‌های مجازی، محدود شدن آموزش مجازی از سوی معلم فقط به ارسال صوت، عدم یادگیری دانش‌آموزان به ویژه کودکان دبستانی در شیوه آموزش مجازی، دغدغه یادگیری برخی دروس دشوار به ویژه ریاضی، کیفیت متفاوت عملکرد مدارس دولتی و غیر دولتی در آموزش مجازی "با توجه به کمبود امکانات در مدارس دولتی" و در نهایت این دغدغه که آیا برای جبران ضعف یادگیری فرزندشان باید به سمت معلم خصوصی بروند! از دلنگرانی‌هایی است که برخی خانواده‌ها آن را بازگو کردند.
نگرانی‌های یک مادر از آموزش مجازی
خانم احمدی که فرزندش امسال در پایه سوم دبستان یکی از مدارس دولتی شهر تهران درس می‌خواند، با اشاره به اینکه آموزش حضوری را ترجیح می‌دهد، می‌گوید: سال گذشته در آموزش مجازی بسیار اذیت شدم. فرزندم به هیچ عنوان پای موبایل و آموزش‌های مجازی نمی‌نشیند و حتی تکالیف را هم انجام نمی‌داد، چون به مدرسه نمی‌رفت فضایی همانند تابستان برای او رقم خورده بود و تصور می‌کرد که نباید درس بخواند! خودم در کلاس مجازی حضور می‌یافتم، آموزش‌ها را دریافت می‌کردم و بعد در طول روز آنها را به پسرم آموزش می‌دادم.
او می‌گوید: شیوه آموزش مجازی معلم هم به این شکل است که فقط صوت می‌فرستند، حالا شما تصور کنید کودک کلاس دوم یا سوم دبستان با صوت چگونه می‌تواند ریاضی را فرا بگیرد! به همین دلیل امسال ترجیحم بر این است که فرزندم به صورت حضوری به مدرسه برود. از 15 شهریور تا به امروز که 21 شهریور است یک جلسه به مدرسه رفته و آن هم به مدت 1.5 ساعت و معلم هم فقط ریاضی را به صورت حضوری آموزش داده است.
این مادر می‌گوید: در مدرسه فرزندم استقبال خانواده‌ها از کلاس حضوری، کم است و در روز نخست فقط 4 نفر به کلاس آمده بودند، امیدوارم همین موضوع باعث نشود که کلاس حضوری را تعطیل کرده و فقط آموزش را به شیوه مجازی ارائه دهند چون فرزندم اصلاً در روش مجازی، چیزی یاد نمی‌گیرد حتی هفته‌ای یک یا دو بار هم برود بهتر از آموزش فقط به شیوه مجازی است .
آیا مدرسه به همان اندازه والدین مراقب سلامت دانش‌آموزان است؟
پدر دیگری که فرزندش در کلاس دوم دبستان در منطقه 22 تهران درس می‌خواند با اشاره به اینکه آموزش مجازی را ترجیح میدهم، می‌گوید: علت اینکه تمایل ندارم فرزندم به مدرسه برود، نگرانی برای سلامتی اوست. وقتی فرزندم را بیرون می‌برم، کاملاً تحت نظارت است یعنی اگر ماسک را دربیاورد تذکر می‌دهیم یا اینکه دستش را به جایی بزند ضدعفونی می‌کنیم اما آیا مدرسه نیز همین مراقبت را از کودک می‌کند، اصلاً مدرسه دولتی پرسنل کافی دارد که بخواهد به بچه‌ها نظارت و نکات را به آنها گوشزد کند.
کیفیت آموزش مجازی به نحوه تدریس معلم بستگی دارد
او ادامه می‌دهد: به هر حال دانش‌آموزان دبستانی کودک هستند و ناخودآگاه برخی نکات بهداشتی به‌ویژه فاصله‌گذاری اجتماعی را رعایت نمی‌کنند همچنین میزان یادگیری دانش‌آموز در آموزش مجازی بستگی به نحوه تدریس معلم دارد، اگر به خوبی و با استفاده از فیلم تدریس کند، کودک در درک مطلب دچار مشکل نمی‌شود ضمن آنکه فرزندم در کنار آموزش مجازی از آموزش تلویزیون هم استفاده می‌کند و مادرش هم در خانه با او دروس را تمرین می‌کند.
شرط مدرسه برای آموزش حضوری، ضدعفونی کلاس درس توسط والدین!
این پدر با اشاره به اینکه مدرسه برای حضور دانش‌آموزان شرط گذاشته است، می‌گوید: والدینی که تمایل دارند فرزندشان به صورت حضوری آموزش ببیند هر روز باید دو نفر از بین آنها بیایند و کلاس درس را ضدعفونی کنند!
کیفیت آموزش‌های مجازی ارائه شده توسط مدارس بر تقاضای خانواده‌ها برای آموزش مجازی یا حضوری تأثیرگذار است مثلاً در مدارسی که کیفیت خوبی برای آموزش مجازی دارند، خانواده‌ها تمایل به یادگیری فرزندشان به این شیوه و عدم حضور در مدرسه دارند.
فرستادن دانش‌آموز به مدرسه با وجود ابتلای والدین به کرونا
در همین رابطه مادر دیگری که فرزندش در پایه هفتم مدرسه غیر دولتی درس می‌خواند، می‌گوید: با روش حضوری کاملاً مخالفم چون فضای کلاسهای درس فوق‌العاده کوچک است و عموماً تهویه مناسبی ندارد حتی خانواده‌ها هم رعایت نمی‌کنند چون کاملاً برایم واضح بود و موردی را مشاهده کردم که خانواده دچار کروناست اما بچه‌هایش را به مدرسه فرستاد. اگر اینترنت مدارس تقویت شود، کلاسهای آنلاین هیچ مشکلی ندارد و فوق العاده هم خوب است به هر حال از درگیری با بیمارستان، هزینه‌ها، استرس و اتفاق ناگوار بهتر است.
موافق حضور فرزندم در مدرسه نیستم حتی اگر دچار وقفه آموزشی شود
خانم مولایی که فرزندش در کلاس دوم دبستان یکی از مدارس غیردولتی شهرری درس می‌خواند، می‌گوید: در ابتدا قرار بود دانش‌آموزان هر روز به مدرسه بروند اما بعد از کلی صحبت والدین با کادر مدرسه، تصمیم بر آن شد تا هفته‌ای دو روز به مدرسه بروند که یک روز تدریس حضوری و یک روز رفع اشکال است البته این حضور هم اختیاری است تمام تدریس‌ها در فضای مجازی انجام می‌شود.
او ادامه می‌دهد: به هیچ عنوان موافق حضور فرزندم در مدرسه نیستم حتی اگر به قیمت وقفه در جریان تحصیلش باشد، مهم سلامتی فرزندم است؛ از سوی دیگر میزان یادگیری در آموزش مجازی قطعاً کمتر است، حضور معلم در کلاس درس خیلی مهم است و یک ساعت تدریس حضوری معادل چندین ساعت تلاش ما در خانه است اما وقتی سلامتی فرزندم در خطر است این را به جان می‌خرم که تمام تلاش را در خانه انجام دهم حتی ممکن است میزان یادگیری او ضعیف هم باشد.
پدر یک دانش‌آموز: مستأصل هستم؛ فرزندم را به مدرسه بفرستم یا نه
آقای غلامپور که فرزندش در یکی از مدارس دولتی شهر تهران درس می‌خواند، می‌گوید: از یک طرف به دلیل نگرانی از ابتلا به کرونا می‌ترسم فرزندم را به مدرسه بفرستم و از طرف دیگر نگران وضعیت درسی او و یادگیری‌اش در آموزش مجازی هستم دقیقاً در یک حالت مستأصل قرار دارم، بیشتر اخبار ی هم که از سوی متخصصان منتشر می‌شود تأکید دارد دانش‌آموزان به مدرسه نروند؛ مدرسه هفته‌ای دو روز و هر روز به مدت 40 دقیقه درس ریاضی را حضوری آموزش می‌دهد و کلاس 36 نفری را به دو گروه تقسیم کرده‌اند.
غلامپور ادامه می‌دهد: وضعیت دانش‌آموزان در شیوه آموزش مجازی متفاوت است مثلاً عده‌ای که سطح هوشی و یادگیری خوبی دارند به مشکلی برنمی‌خورند اما بعضی دانش‌آموزان به شیوه مجازی واقعاً متوجه دروس نمی‌شوند و در اینجا لازم است که پدر یا مادر با آنها تمرین کنند؛ همسر بنده از صبح تا شب درگیر آموزش فرزندم است، معلم تکالیف بسیاری در شیوه آموزش مجازی می‌خواهد و با وجود اینکه فرزند خردسال دیگری دارم اما تمام وقت همسرم درگیر آموزش مجازی پسرم است.
برگزاری کلاسهای مجازی در ساعاتی که والدین خانه نیستند
برخی والدین نیز کارمند هستند و از این گلایه دارند که کلاسهای مجازی فرزندشان صبح‌ها برگزار می‌شود، دقیقاً زمانی که آنها در خانه نیستند بنابراین باید عصر به خانه بیایند و صوت و فیلم‌هایی را که معلم ارسال کرده است گوش داده و مجدد برای فرزندشان توضیح دهند.
پروتکل‌هایی که در برخی مدارس نمی‌توان رعایت کرد
از سوی دیگر برخی معلمان مناطق محروم می‌گویند که آموزش‌ها در مدارس آنها به شیوه حضوری با تقسیم دانش‌آموزان به دو گروه انجام می‌شود چون دانش‌آموزانشان به ابزار آموزش مجازی دسترسی ندارند با این وجود نگرانی آنها رعایت پروتکل‌های بهداشتی است که نمی‌توان آن را دقیق اجرا کرد.
به عنوان مثال معلم یکی از مدارس روستایی که با تقسیم دانش‌آموزانش به دو گروه باز هم در برخی نیمکت‌ها باید دو نفر بنشینند و عملاً فاصله‌گذاری رعایت نمی‌شود، می‌گوید: دانش‌آموزان کلاس اول تا سوم دبستان عملاً فاصله‌گذاری را رعایت نمی‌کنند یعنی درکی از آن ندارند و دائم هم دستشان را به صورتشان می‌زنند یا وسایل یکدیگر را استفاده می‌کنند.
کلاس درسی که حتی با تقسیم دانش‌آموزان به دو گروه امکان فاصله‌گذاری نیست
و در تصویر دیگری که مربوط به یکی از مدارس استان سیستان و بلوچستان است، برخی دانش‌آموزان ماسک ندارند و وضعیت آبخوری مدرسه نیز مناسب نیست.
همچنین حسین فرهادی، رئیس آموزش و پرورش شهرستان سلسله در رابطه با ابتلای تعدادی از دانش‌آموزان این شهرستان به بیماری کرونا اظهار کرده: تست کرونای 18 دانش‌آموز در شهرستان سلسله در 48 ساعت گذشته مثبت بوده است؛ دانش‌آموزان مبتلا به کرونا در مقطع‌های مختلف درس می‌خوانند و بیشترین آمار مبتلایان از بین 18 نفر مربوط به مقاطع ابتدایی است.
رئیس آموزش و پرورش شهرستان سلسله با اشاره به اینکه بیماری این دانش‌آموزان مربوط به گذشته است و ارتباطی به یک هفته بازگشایی مدرسه ندارد ، عنوان کرد: اکنون در حال بررسی آمار هستیم، این دانش‌آموزان در این ایام (بازگشایی مدرسه) بیمار بوده و مراجعه نکرده‌اند؛ اکنون به مدت یک هفته مدارس شهری شهرستان سلسله را کلا تعطیل کرده‌ایم البته به جز روستا که تعداد دانش‌آموزان کم است.
نگران یادگیری دانش‌آموزان دبستانی هستیم
با این حال رضوان حکیم‌زاده؛ معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش می‌گوید: شیوع کرونا جهانی است و فقط به ایران ارتباطی ندارد، با این وجود بیشتر کشورها مدارس را باز کرده‌اند و آموزش‌ها حضوری است؛ در کشور ما به دلیل شرایط خاص دانش‌آموزان ابتدایی، نگران یادگیری هستیم و باید نگاه جامع به سلامت داشت چرا که سلامت فقط جسمی نیست و جنبه روحی و روانی هم مهم است ؛ در گزارش‌های جهانی گفته شده است دور ماندن طولانی مدت دانش‌آموزان از مدارس، آسیب روانی، انزوای اجتماعی و کاهش یادگیری را به همراه دارد.
او ادامه می‌دهد: در کلاس اول دبستان، دانش‌آموز نخستین بار است که مدرسه را تجربه می‌کند و حتماً باید با معلم تعامل و ارتباط عاطفی داشته باشد تا بتواند تصویری از دنیای مدرسه و یادگیری داشته باشد و پس از آن برنامه‌ها و تکالیفی را که معلم در فضای مجازی می‌خواهد دنبال کند.
خانواده‌ها اجازه بدهند فرزندشان به مدرسه برود
معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش بیان می‌کند: رهبر انقلاب در صحبت‌های اخیر خود به عدالت آموزشی و توجه بیشتر از گذشته به این مقوله به ویژه در آموزش مجازی تأکید داشتند. آموزش و پرورش فرصت‌های یادگیری را بر اساس مدل ترکیبی برای بازگشایی مدارس ارائه کرده است و بخشی از آموزش‌ها از طریق فضای مجازی و برنامه‌های تلویزیونی و بخشی با رعایت پروتکل‌های سختگیرانه بهداشتی در مدارس به صورت حضوری ارائه می‌شود در تهران نیز مدل ارائه شده ترکیبی است. معلمان در مدرسه حضور دارند و توصیه به خانواده‌ها به ویژه خانواده‌هایی که دانش‌آموز ابتدایی دارند این است که اجازه بدهند دانش‌آموزان در روزهای مشخص شده و در ساعات کوتاه در مدرسه حاضر شوند چون ما نمی‌دانیم کرونا تا چه زمانی ادامه دارد و باید دانش‌آموزان زندگی با کرونا را یاد بگیرند، آنها از محیط کاملاً قرنطینه بیرون نمی‌آیند بلکه در مراکز خرید حضور دارند و به مسافرت می‌روند یعنی در حالتی که زندگی عادی جریان دارد اجازه بدهند فرزندشان به مدرسه هم برود.
حکیم زاده در پاسخ به این پرسش که اجرای پروتکل‌های سختگیرانه الزاماتی دارد که اقتصادی است از سوی دیگر با دانش‌آموزانی رو‌به‌رو هستیم که بنابر اقتضائات سنی خود خصوصیات خاصی دارند که کنترل آنها و رعایت پروتکل‌ها سخت‌تر است، در این شرایط چگونه مدارس پروتکل‌های سختگیرانه را اجرا خواهند کرد؟ می‌گوید: در مدارس ابتدایی کودکان روز اول نیست که با کرونا مواجه می‌شوند و چندین ماه است که از طریق خانواده در حال آموزش دیدن هستند. اگر به کلاس اول ابتدایی بروید و از کلاس اولی‌ها سؤال بپرسید اطلاعات خوبی دارند و یکی از برنامه‌های جدی ما ارتقای سواد سلامت دانش‌آموزان است، باید بچه‌ها را آموزش دهیم و در این سن مطلبی را که یاد می‌گیرند جزو رفتار آنها شده و نهادینه می‌شود ما در مدارس برای آنها برنامه آموزشی داریم که از طریق معلمان ارائه خواهد شد.
معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش عنوان می‌کند: امیدواریم با حمایت و همراهی خانواده‌ها که تقاضا می‌کنم به عنوان ناظران در کنار ما در مدارس حضور یابند، پروتکل‌ها در مدارس رعایت شود تا خانواده‌ها با اطمینان خاطر بیشتری فرزندان را به مدرسه بفرستند.
اجازه ندهیم کرونا جریان آموزش را متوقف کند
او ادامه می‌دهد: در همه کشورها با وجود این مخاطرات به دلیل پیامدهای منفی در خانه ماندن کودکان، تصمیم به بازگشایی مدارس گرفتند و شما را ارجاع میدهم به گزارشی که درباره بازگشایی مدارس فرانسه، انگلیس و آلمان پخش شد؛ هیچ کدام از این کشورها، مدارس را تعطیل نکردند؛ پروتکلی که در ایران تنظیم کردیم درمقایسه با سایر کشورها بسیار سختگیرانه است و در مناطق سفید هم گروه‌بندی دانش‌آموزان انجام می‌شود یعنی در مدارس تمام مناطق کشور پروتکل‌های سختگیرانه اعمال می‌شود؛ اجازه ندهیم کرونا، جریان آموزش را متوقف کند.
به گزارش تسنیم، بیشترین نگرانی خانواده‌ها در بحث رعایت پروتکل‌های بهداشتی توسط مدارس دولتی است و در برخی مدارس هم با وجود کمبود امکانات، امکان رعایت پروتکل‌هایی که به اذعان مسئولان سختگیرانه تدوین شده است، وجود ندارد؛ برای جلب اعتماد خانواده‌ها نیاز به حمایت جدی‌تر از مدارس برای رعایت پروتکل‌های بهداشتی چه از حیث نیروی انسانی و چه از حیث امکانات مالی و از سوی دیگر نظارت‌های سختگیرانه است.
انتهای پیام/
