فراموشی سرزمین آب‌های روان از حق‌آبه کارون بزرگ؛ کهگیلویه و بویراحمد محروم نیست + تصاویر

به گزارش خبرگزاری تسنیم از یاسوج ، بدون شک نقش منابع آبی در توسعه مناطق بی بدیل و غیر قابل انکار بوده تا جایی که اقتصاد بسیاری از کشورهای دنیا تنها متکی بر بخش کشاورزی بوده و از این طریق در دنیا حرف برای گفتن دارند.

استان کهگیلویه و بویراحمد با داشتن 10 درصد آب‌های سطحی کشور این روزها به عنوان یکی از بیکارترین استان‌های کشور معروف بوده و گریبان‌گیر بسیاری از آسیب‌های اجتماعی به دلیل همین بیکاری شده در حالی سرمایه‌های خدادادی بزرگی در دل آن نهفته که می‌تواند چندین استان را از محرومیت نجات دهد.

این استان با داشتن یک درصد جمعیت و وسعت کشور، اما 10 درصد آب‌های سطحی را دارد و همین شاخص سبب شده تا عنوان سرزمین آب‌های روان را برایش انتخاب کنند، اما در این سرزمین بیکاری و فقر و نداری بیداد می‌کند تا جایی که در هیچ محصول کشاورزی این دیار بند نشده است.

روزی صدور پروانه بهره برداری و حق آبه از رودهای روان به سختی امروز نبود، اما آن روزها مسئولان و متولیان امر به دلیل عدم دور اندیشی چنان تیشه به ریشه توسعه در این دیار زده‌اند که درد آن تا دهه‌ها فراموش نمی‌شود.

3 رودخانه کارون در بویراحمد، مارون در کهگیلویه و زهره در گچساران واقع شده که امروز خبرگزاری تسنیم به صورت کارشناسی شده وضعیت حوضه آبریز کارون در این استان را بررسی می‌کند.

خروجی آب از استان کهگیلویه و بویراحمد به سمت کارون بیش از 3 میلیارد مترمکعب بوده که تنها 280 میلیون مجوز حق‌آبه گرفته شده که از این میزان بیش از 125 میلیارد متر مکعب مربوط به سد در دست ساخت تنگ سرخ  بوده  که 72 میلیون متر مکعب آب شرب شهر شیراز را تامین می‌کند.

شهرهای یاسوج و سی سخت و روستاهای حاشیه شهر در محدوده حوضه آبریز کارون بزرگ در استان کهگیلویه و بویراحمد واقع شده‌اند که نیاز آب شرب شهری و روستایی با توجه به پیشنهادات شرکت‌های آبفای شهری و روستایی به میزان 63.89 و با در نظرگرفتن سرانه اعلام شده از طرف شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور به میزان 45.9 میلیون متر مکعب در سال است.

نیاز آب صنعت شامل موارد مختلفی همچون صنایع مرتبط با سازمان صنایع و معادن و شهرک‌های صنعتی بر اساس سند توسعه استان در بویراحمد و مارگون 49.52 و دنا 5.9 است.

شهرستان‌های بویراحمد، دنا و مارگون با 432 روستا دارای 51 هزار و 147 هکتار اراضی بوده که از این میزان 5 هزار و 70 هکتار زیر کشت شبکه‌ها و 20 هزار و 100 هکتار نیز سطح تحت پوشش طرح‌های توسعه منابع آب بوده که در واقع طبق سند توسعه استان کهگیلویه و بویراحمد نیاز آبی بخش کشاورزی در این سه شهرستان 368 است.

از مجموع 5 هزار و 70 هکتار تحت پوشش شبکه‌ها 3 هزار و 900 هکتار آن می‌تواند تحت پوشش طرح‌های سد تنگ سرخ(2500 هکتار) و سد سرگچینه(1400) هکتار قرار گیرد.

923 پروانه برداشت از آب‌های سطحی با سطح زیر کشت 9 هزار و 406 هکتار در شهرستان‌های بویراحمد، دنا و مارگون صادر شده که نیاز آبی آن در این بخش 109 میلیون متر مکعب است.

بررسی کارشناسانه خبرگزاری تسنیم نشان می‌دهد نیاز آبی کهگیلویه و بویراحمد تا افق 1415 در حوضه کارون بزرگ 858.13 میلیون متر مکعب بوده که از این میزان 76.5 شبکه‌های آبیاری و زهکشی، 109 میلیون متر مکعب پروانه‌های بهره برداری آب‌های سطحی، 54.61 میلیون متر مکعب شهرک‌های صنعتی و صنایع بزرگ و کوچک، 40.8 میلیون متر مکعب آب شرب شهری، 23.9 میلیون متر مکعب آب شرب روستایی، 162 میلیون متر مکعب طرح‌های توسعه منابع آب، 368 میلیون متر مکعب نیاز کشاورزی و 23.33 میلیون متر مکعب نیاز آبزی پروری است.

ناگفته نماند بررسی‌ها نشان می‌دهد مجموعه شرکت آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد در ماه‌های اخیر یکی از مهمترین اولویت‌های خود را به سرانجام رساندن مطالعه احداث چندین سد خاکی با همکاری نماینده بویراحمد، دنا و مارگون و  مجموعه مدیریت ارشد استان تعریف کرده و در این زمینه تاکنون اقدامات مناسبی انجام شده است.

ابراز نگرانی نماینده بویراحمد از حق آبه کارون بزرگ

نماینده بویراحمد، دنا و مارگون در مجلس شورای اسلامی می‌گوید: استان کهگیلویه و بویراحمد در حوضه آبریز کارون بزرگ با وسعتی برابر 4200 کیلومتر مربع بوده و براساس آمار ماخوذه در دوره آماری بلند مدت میزان آب خروجی از این استان در حوضه آبریز به میزان 3500 میلیون متر مکعب است.

مهدی روشنفکر کل سطح اراضی قابل کشت استان در حوضه آبریز کارون را 52 هزار هکتار عنوان کرد و افزود: نیاز آبی آن براساس استانداردهای موجود و الگوی کشت مصوب حدود 422 میلیون متر مکعب است که علاوه بر این نیاز، تامین آب شرب و صنعت جمعیتی افزون ‌بر 350 هزار نفر نیز در گذشته برای افق سال 1415 به میزان 120 میلیون متر مکعب درسال برآورد و به تایید وزارتخانه نیرو رسیده است.

روشنفکر خاطرنشان کرد: از آن جایی که انجام طرح‌های توسعه منابع آب، پروانه‌های صادره تعدیل شده توسط شرکت آب منطقه‌ای، شبکه‌های آبیاری و زهکشی موجود، آبزی پروری و برداشت‌های سنتی از انهار و چشمه‌ها مجموعاً حجمی برابر 477 میلیون مترمکعب بوده و متاسفانه براساس ابلاغیه شماره 100/31/30799/94 مورخ 23 شهریورماه 94 آب قابل برنامه ریزی وزیر وقت نیرو سهم لحاظ شده در حوضه آبریز کارون بزرگ برای کل این استان حدود 236 میلیون متر مکعب بوده است.

وی تاکید کرد: این میزان به هیچ عنوان پاسخگوی مصارف، نیازهای فعلی و آتی شهرستان‌های بویراحمد و دنا نبوده و براساس آمار، اسناد و سند توسعه استان در بخش‌های مختلف مصرف، حداقل نیاز آبی در این حوضه آبریز حدود 702 میلیون متر مکعب در سال با احتساب نیازهای زیست محیطی و پایداری جریان رودخانه‌ای است.

روشنفکر تنها سد قابل بهره برداری در این حوضه سد شاه قاسم با حجم مخزن 9 میلیون متر مکعب و تنها سد در دست اجرای این حوضه سد تنگ سرخ بشار با حجم 125 میلیون متر مکعب با پیشرفت حدود 35 درصد اعلام کرد و ادامه داد: اهداف مشترک تامین آب شرب بخشی از شهر شیراز و همچنین حدود 12000 هکتار شبکه آبیاری و زهکشی است.

نماینده مرکز استان کهگیلویه و بویراحمد خواستار بازنگری و افزایش سهم تخصیص آب این استان در حوضه آبریز کارون بزرگ شد و از وضعیت موجود به شدت ابراز نگرانی کرد.

روشنفکر گفت: شهرستان‌های بویراحمد، دنا و مارگون علیرغم دارا بودن حجم قابل توجهی از آورد سرشاخه‌های رودخانه‌های بزرگ از جمله کارون و مارون و پتانسیل بالای مطالعه و اجرای طرح‌های تامین منابع آب بلند مدت منطقه در زمینه شرب و صنعت و کشاورزی، متاسفانه تاکنون به دلیل کمبود اعتبارات طرح‌ها و همچنین عدم تعیین تکلیف تخصیص آب، مطالعات پروژه های انجام گرفته در این مناطق نیمه تمام رها شده و به سرانجام نرسیده است.

وی با اشاره به طرح‌های مطالعاتی در این حوزه بیان کرد: تامین اعتبار برای ادامه مطالعه سد مخزنی سقاوه با هدف تامین آب شهرک صنعتی سقاوه و مارگون، سد مخزنی سادات با هدف تامین آب کشاورزی 4300 هکتار زمین، سد مخزنی شبلیز با هدف تامین آب 1500 هکتار اراضی کشاورزی و برق آبی ، سد مخزنی عزیزی، سد مخزنی پراشکفت با هدف تامین آب شرب، صنعت، کشاورزی، برق آبی و آبزی پروری در دستور کار وزارت نیرو باشد.

نماینده مردم شهرستان‌های بویراحمد، دنا و مارگون در مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: سد مخزنی تنگ سرخ یاسوج با اهداف تأمین آب شرب، صنعت و کشاورزی یاسوج و همچنین تآمین آب شرب بخشی از شهر شیراز یکی از طرح‌های مهم و تاثیرگذار تأمین آب استان کهگیلویه و بویراحمد بوده که از سال 1390 عملیات اجرایی آن آغاز و سال خاتمه آن 1400 می باشد که به دلیل عدم تأمین اعتبار لازم و کافی برای طرح در ده سال گذشته ، پیشرفت فیزیکی پروژه هم اکنون حدود 35 درصد است.

روشنفکر تاکید کرد: تخصیص 48 درصدی از اعتبار ابلاغی سال جاری این طرح به مبلغ حدود 120 میلیارد ریال به هیچ عنوان پاسخگوی پیشرفت مطلوب پروژه نبوده و کمبود منابع آبی شرب در سال‌های اخیر و بحران تامین آب شرب در سال‌های آتی به‌دلیل افزایش جمعیت، مهاجر پذیر بودن و کاهش حجم و کیفیت منابع فعلی آب در استان در آینده نزدیک چالش برانگیز می‌شود.

وی اعتبار مورد نیاز طرح علاوه بر اعتبار ابلاغی سال جاری را مبلغ 4500 میلیارد ریال عنوان کرد و گفت: پیمانکار طرح قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء بوده که با توجه به پتانسیل بالای آن و نیز براساس توافقات انجام گرفته فرماندهی قرارگاه با سازمان برنامه و بودجه کشور ، تهاتر برای تامین اعتبار بخشی از مطالبات طرح‌های مرتبط با قرارگاه برای تکمیل و به بهره برداری رساندن طرح‌های مهم کشور از محل ظرفیت‌های بودجه‌ای سال جاری و در سقف 1000 میلیارد تومان امکان پذیر است که انتظار می‌رود ضمن تخصیص اعتبار 100 درصدی در سال جاری ، نسبت به تامین اعتبار مورد نیاز طرح به مبلغ 4500 میلیارد ریال از روش‌های تهاتر مالیاتی، بسته‌های در دست اقدام قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء و سایر مکانیزم‌های مالی قابل دستیابی در قانون بودجه سال 1399 اقدام لازم انجام شود.

انتهای پیام/541/ت