«معجزه آبخیزداری»|تاکید گزارش ملی سیلاب بر نقش موثر آبخیزداری برای مهار و پیشگیری از وقوع سیل

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری تسنیم «پرونده معجزه آبخیزداری»، سیلاب های عظیمی که در اواخر اسفند 1397 و فروردین 1398 استان های متعدد کشور را در نوردید و بزرگی پدیده، گستره خسارات، جایگاه مساله در افکار عمومی سبب شد تا رئیس جمهور هیئت ویژه ای را برای نوشتن گزارش ملی سیلاب و بررسی همه جانبه سیلاب های مذکور تعیین نمایند و این هیئت گزارش ملی سیلاب را در ابعاد مختلف: سازه ای و غیرسازه ای، هیدرولوژیک، محیط زیستی، کشاورزی و منابع طبیعی، هواشناختی، حقوقی، اجتماعی، فرهنگی و رسانه ای، بیمه ای و مدیریت ریسک، مدیریت بحران، ساختار و آموزش نیروی انسانی، شهرسازی و میراث فرهنگی اقتصادی و بودجه ای مورد بررسی قرار داد.

از نکات حائز اهمیت این گزارش که توسط وزارت نیرو منتشر شده است توجه به آبخیزداری و آبخوانداری جهت مقابله با سیل و پیشگیری از آن است که در قسمت های مختلف این گزارش بدان تأکید شده است. از مواردی مهمی که در گزارش ملی سیلاب به طور مستقیم یا غیر مستقیم مرتبط با آبخیزداری است و به عنوان درس آموخته های سیل سال 98 و 99 در بخش کشاورزی و منابع طبیعی بدان اشاره شده است عبارت است از:

1. عوامل انسانی، یکی از مهمترین دلایل افزایش خسارت در زمان وقوع سیل هستند. تخریب بدون منطق سازه ها نظیر جاده ها، ریل ها و نظایر آن می تواند عواقب بسیار ناگواری به همراه داشته باشد.
2. حفاظت و صیانت از منابع طبیعی به ویژه در اراضی بالادست بسیار حائز اهمیت است. (آبخیزداری در این مساله حائز اهمیت است.)
3. آمایش کشاورزی و منابع طبیعی و همچنین تهیه نقشه های مخاطرات طبیعی و به ویژه سیل برای مدیریت بحران در شرایط اضطرار و پیشگیری از تصمیمات نادرست مدیریتی بسیار مهم است.
4. مطالعات دقیق حوزه های آبخیز، تعیین هویت اراضی و توان ساختارهای طبیعی و سازه ای انتقال آب در شرایط اضطرار و وقوع سیل ضرورت دارد.
5. ضمانت اجرایی دستورالعمل ها و مصوبه های مهم در خصوص حفظ و صیانت از عرصه های طبیعی باید در اولویت سیاستگذاری ها قرار گیرد.
6. بهتر است با توجه به حجم خسارات وارده در جریان وقوع سیلاب، تمهیدی اندیشیده شود که به جای هزینه های کاهش یا جبران خسارات وارده، این مبالغ صرف اصلاح و تقویت زیرساخت های پیشگیرانه (آبخیزداری و آبخوانداری) شود.
7. وضعیت اراضی شیبدار باید به شکل ویژه مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد و سناریوهای مدیریتی این اراضی به شکل دستورالعمل فنی تهیه و لازم الاجرا شود.
8. طرح های کلان زهکشی در اولویت اجرا قرار گرفته و نظارت لازم بر حسن اجرای آن ساماندهی شود.
9. بازبینی در ساختار و بازطراحی کانال ها برای هدایت و کنترل سیلاب در مزارع و باغات در اولویت قرار گیرد و حتی توسعه یابد.
10. طراحی جدید الگوهای کشت با نگرش نوین به مخاطرات طبیعی انجام و در مناطق سیلگیر و سیلخیز باغات توسعه بیشتری در مقایسه با زراعت پیدا کنند.
11. تدوین الگو و برنامه لازم الاجرا برای اراضی شیبدار با هدف ممانعت از تبدیل این اراضی به اراضی کشاورزی و باغات غیرمجاز و همچنین برنامه ریزی برای اصولی کردن کشاورزی و باغبانی در اراضی شیبداری که قبلا تغییر کاربری داده شده اند.
12. لزوم بازنگری در شرح خدمات طرح های مطالعاتی و اجرایی. شرح خدمات به عنوان اولین گام در تهیه طرح و پروژه آبخیزداری هستند.
13. تلفیق برنامه های حفاظت خاک در منشأ تولید سیلاب به صورت تلفیقی مکانیکی و بیولوژیک.
14. لزوم تهیه بانک اطلاعاتی منابع طبیعی و جریان آزاد اطلاعات آن توسط سازمان های مسئول در این بخش به ویژه سازمان جنگل ها، مرتع و آبخیزداری. لازم است تا نقشه های کاربری اراضی به طور دوره های 5 ساله برای کل کشور تهیه شوند. همچنین نقشه های مخاطرات زمینی، سیلاب، سیلخیزی و فرسایش و دیگر موارد باید به طور دوره ای با مقیاس های مکانی مختلف تهیه و بروز شوند.

از همین پرونده بیشتر بخوانید:

انتهای پیام/